Na mijn bezoek vorig jaar aan schilder-dichter Kari Bert signaleerde ik reeds het kunstenaarscollectief Lumen numen (1). In 1967 kwam deze internationale schilders- en beeldhouwersgroep tot stand. Kari Bert, Serge Largot en Marcel Rademakers (Mark Meekers) waren de oprichters. Zij werden gesteund door criticus Philippe d’Arschot en dichter Erik Van Ruysbeek.

‘We wilden reageren tegen het zielloos avant-gardistisch “gemodder” en meenden dat inhoud primair moest staan en niet het experiment om het experiment’ aldus Mark Meekers.

Het gezelschap bestond verder uit Wannes Van de Velde, Rudi Polder, Ben Koelman, Roger Wouters en Gilberte Deleger. Ook Fred Bervoets hing rond deze ‘onderaardsen” zoals zij zichzelf als miskenden graag noemden.

Fusion

Deze week ontving ik van Mark Meekers aka Marcel Rademakers, mijn illustere voorganger als eerste DorpsDichterDoel zijn tweetalig boek Fusion, Kunstenaars uit Zuidwest Frankrijk / Artistes peintres du Sud-Ouest,1985-1989 (2). Hij schreef er een mooie opdracht in en stak er een boodschap bij: ‘Dag Frank, sorry voor deze goedkope uitgave... maar iemand moet toch al dit ogenlicht bewaren’. Het zijn excuses die nergens voor nodig zijn want het boek bevat naast vele zwart-wit afbeeldingen een portfolio met 4 kleurfoto’s. Ik heb overigens de gewoonte om naar muziek te luisteren en niet naar een installatie. Bij dezen dus.

Fusion bestond uit de Amerikaanse Nederlander Victor Ryath, de Engelsman Bailey, Jean-Pierre Moccetti, een Fransman met Italiaanse wortels en de broers en oprichters Marcel en Rudy Rademakers. Marcel Loth, Pierre Souchaud, Jean-Louis Pichon en de beeldhouwers Phillipe Thireau, Barthold en Michel Brand versterkten tijdelijk deze internationale groep kunstenaars.

Abstracte kunst was als een sneltrein tot een commercieel en maniëristisch modeverschijnsel verlopen. Het figuratieve werd opnieuw de zomermode, postmodernisten wisselden van onderbroek. Abstracte schilders, trouw aan hun expressiemiddel werden het nieuwe bejaagde wild.

Marcel Rademakers, 'Leeglopende spiegels’. Olieverf op karton.

Het figuratieve vervaagt en wordt opgelost in een intens kleurenspel

De eerste groepstenstoonstelling werd in 1986 gehouden in Périgeux in de Kamer van Koophandel. 'La vraie nature profonde' betitelde de pers deze expositie. En verder:

Les membres de ce groupe ne sont pas des débutants. Jean-Pierre Moccetti possède à 48 ans une réputation dans toute la France. John Bailey, ancien directeur de Beaux-Arts de Preston-Londres, ne manque pas d’admirateurs. Pierre Souchard se trouve déjà dans beaucoup de musées de France. Victor Ryath est déjà une valeur sûre. Rudy Meekers s’est fait un nom en France, Belgique et Hollande. Marcel Rademakers travaillant dans le Périgord s’est taillé une carrière, à 48 ans, surtout dans les pays nordiques’, (Sud-Ouest, 9.5.86) .

De tweede tentoonstelling vond plaats in de abdij van Brantôme en wordt door de West-Franse pers unaniem geloofd. 'Elle a connu une large fréquentattion en accueillant de nombreux visiteurs et connaisseurs’ (L’Écho de la Dordogne, 8.9.86). In Frankrijk volgen er nog drie.

Marcel Rademakers, 'Beeldgedicht'. Olieverf op hout.

Niet Vlaanderen maar Frankrijk zendt zijn Vlaamse zonen uit

Van 18 juni 1988 tot 15 juni 1989 stelde de groep haar werken tentoon in de Sint-Augustinuskerk in Antwerpen en wel: ‘Met de hulp van het departement van de Dordogne, de regio Aquitanië en enkele ondernemers “exporteert” Fusion zich nu ook naar Antwerpen” (Het Nieuwsblad, 6.7.1988). Let op “Met de hulp van” en exporteert tussen aanhalingstekens. Dit is bijzonder grappig. De kunstkritiek ondertussen tot nieuwe –ismen bekeerd, is onwennig en heeft moeite om een beeld te schetsen. De geëigende woordenschat ontbreekt en meestal wordt de catalogus gekopieerd. In België volgen nog vijf exposities.

*

Is het nu door mijn argwaan voor de media? Is het door mijn aangeboren afkeer voor omhoog geblazen zaken via het netwerk van ‘vrienden’ of het ‘old-boys-network’ in modern Nederlands dat ik dit schrijf? Is het nu een afwijking, mijn sympathie voor dat onderbelichte dat hier nooit voldoende kans krijgt of onder het stof wordt gevaagd? In feite kan het me niet schelen en wat onder het stof ligt past uitstekend voor een onvolprezen Centrum met veel Reëvaluatie

Dus zonder excuses,

Frank DE VOS

(1) ‘Tricolore vreugde en Kari Bert van Lumen Numen op 21 juli’

http://www.frankdevos.be/bekijk.asp?type=v&id=362&reeks=50

(2) Mark MEEKERS, Fusion, 126 blz, uitgegeven bij MijnBoek.be

ISBN 9782805400643.

Ron Scherpenisse

(foto: Goddie Caubergh)

Ron Scherpenisse is schilder en monumentaal kunstenaar (hij had meerdere solotentoonstellingen maar is ook lid van het ensemble Krot & Co, dat recentelijk nog installaties bouwde in Lisse en Lonneker). Eerst en vooral echter heeft hij een voorliefde voor papier. In de loop der jaren maakte hij beeldschone boekjes en kaarten in kleine oplagen als Handgemaakt papier en Hoe het weldra kan geschieden. Voorts bewerkte hij oude foto’s met de tekenstift voor de serie Zum König kronen en legde hij een enorme verzameling zwart-witte blokjes aan (kijk op zijn website maar eens naar de blokjesblog!).

Heel erg mooi was Een verhaal, een liefdevol vervaardigd boekje met daarin een zelfbedachte en vormgegeven taal. Dat verscheen voor het eerst in 2001, beleefde een tweede druk in 2006 en kent nu een nieuw leven in monumentale vorm vermits Een verhaal in steen werd uitgekapt door de beeldhouwer Gerard Fransen.

En dan is er nu opnieuw een wonderfraaie bibliofiele uitgave: soms wel soms niet. Twintig bladzijden die alleen maar de tekst soms wel soms niet bevatten, maar daar wel vol mee staan. In eerste instantie dacht ik dat hij deze editie volledig geanonimiseerd had, maar neen: na enig zoekwerk valt op dat op bladzijde 19 soms wel soms niet één keer door de naam van de maker is vervangen. Er prijkt zelfs een handtekening op. soms wel soms niet (het midden houdend tussen conceptuele kunst en visuele poëzie) is een innemende verrijking van Scherpenisses oeuvre.

Snuffel beslist eens rond op: www.ronscherpenisse.nl

Bert BEVERS

Mieke Versées

(Foto's Bert Bevers)

Schoonselhof – Parel van A. Dat is de titel van een kleine maar fijne fototentoonstelling in het Antwerpse stadhuis. Er zijn fraaie (en mooi ingekaderde) opnamen van de Antwerpse fotografe Mieke Versées te zien, dikwijls smaakvol uitgelichte details van grafmonumenten.

Hoewel veel mensen begraafplaatsen eerder ‘eng’ vinden, mag er over belangstelling niet geklaagd worden.

“Daarstraks waren hier twee meisjes die dachten dat het om foto’s van openbare monumenten ging,” glimlacht Mieke Versées. “Pas toen ik ze vertelde wat Schoonselhof is, kregen ze in de gaten dat ik ze op een kerkhof heb gemaakt.”

Het Antwerpse Père Lachaise wordt op deze expositie alle eer aangedaan. De moeite van een bezoekje waard.

Bert BEVERS

Wat een ervaring! Op de valreep wil ik hier dus toch nog de aandacht vestigen op de overweldigende retrospectieve van de Deense duizendpootkunstenaar Per Kirkeby (°1938). Hij laat zich niet in één categorie vangen: schilder, beeldhouwer, dichter, essayist, Kirkeby ontwerpt ook scenografieën en werkt mee aan de films van zijn landgenoot Lars von Trier.

Ik was matig onder de indruk van de werken uit de jaren 60 en 70, maar wanneer ik zaal zes binnenwandelde werd ik verrassend overvallen door de overduidelijk meesterlijke kleurencombinaties. Wat een palet!

Jan van Hove, een van onze betere kunstcritici, spreekt terecht in De Standaard (11 februari) van “alchemie van de kleur”:

Volgens Siegfried Gohr, de curator van de tentoonstelling, is Kirkeby het tegendeel van vroegere abstracten zoals Mondriaan, die uitsluitend met primaire kleuren werkte. In de schilderijen van de Deen vind je wel honderd tinten. Dat geraffineerde coloriet bereikt hij door zijn doeken voortdurend te overschilderen met telkens nieuwe kleuren. […] Het hoogtepunt van de tentoonstelling vind je in de zalen waar de grote formaten hangen. Hier wordt de bezoeker helemaal ondergedompeld in het universum van de kleur dat Kirkeby tot stand bracht. Je kunt er ervaren dat Kirkeby's schilderijen niet als een chaos van kleuren overkomen, maar integendeel een vreemde orde in zich dragen. Sommige doeken herinneren met hun stralende gele en rode tinten aan de gouden achtergronden van de vroege Italiaanse schilderkunst. Maar vaker verwijst Kirkeby naar de elementaire bouwstenen van de aarde, naar bomen, rotsen en woekerende planten.

De vakkundig over en naast elkaar geplaatste kleuren getuigen van een uitzonderlijke intensiteit, dankzij de savante gelaagdheid en de feilloze technische uitwerking. Die grote composities ademen een zowel intimistische als expressionistische sfeer uit.

Het was lang geleden dat ik nog zo'n “kippenvel”-moment mocht ervaren, op het randje van de puur religieuze ervaring.

Tot zondag 23 mei. Grijp de laatste kans om die ervaring te kunnen delen... Doen!

Jan SCHEIRS

Per Kirkeby

Retrospectieve werken van 1964-2012

Paleis voor schone kunsten – Bozar

Ravensteinstraat 10, 1000 Brussel

Vlakbij Centraal station Brussel

Entrée € 10

Nog tot en met zondag 20 mei 2012

Van 10.00 u tot 18.00 u

Cf. het artikel van Jan van Hove:

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=JH3LQV7T

Tot 27 mei loopt bij de nieuwe Antwerpse galerie Anversville een hoogst gedenkwaardige tentoonstelling grafiek.

Foto's door Bert Bevers, zie

http://caira.over-blog.com/article-expo-anversville-les-irreguliers-105183190.html

Meer info:

http://mededelingen.over-blog.com/article-mededelingen-van-het-cdr-nr-192-193-104752746.html

http://mededelingen.over-blog.com/article-reacties-103890910.htm

http://caira.over-blog.com/article-anve²rsville-alain-germoz-et-ses-scromphales-johan-rham-103303975.html

■