Shine Shivan, Glimpse of thirst, 2012

In de herentoiletten zag ik een jongeman zich opmaken. Hij was theatraal geschminkt, alsof hij uit een Indonesisch schouwspel gedropt was. Zijn eigengemaakte kleding met allemaal kleine beestjes op de trui was opvallend. Het bleek dat deze jongeman Shine Shivan (°1981, Mumbai) was, en een solotentoonstelling had waar ik sterk van onder de indruk raakte. Glimpse of thirst  (2012) bestaat uit prachtige maskers met daaraan een indrukwekkend gewaad. De eerste indruk: ‘Zo zien maskers daar er uit.’ Tot je beter kijkt en ziet dat het gezicht ettelijke valse gebitten heeft, en meerdere ogen. Een akelig fantoom? Een boze geest? Een tovenaar die door er angstaanjagend uit te zien de boze geesten verdrijft? Ik weet het niet. Het werk laat mij de vrije keus en ik voel hier een samensmelting van oude cultuur en nieuwe interpretatie. Zeer verrassend.

Damien Deroubaix

Art Brussels is steeds in twee zalen opgedeeld. De meer chique en gevestigde galerieën in zaal 2, en de jongere in zaal 1. Aangezien er zoveel te bekijken is ben je meestal uitgeput als je zaal twee bereikt. Daarom is het mijn gewoonte om onmiddellijk de hoogste kwaliteit te gaan zoeken in zaal 2 en dan vlot door zaal 1 te gaan waar je echt heel snel het beste werk eruit haalt. Zoals ik al zei was Shivan op het einde van de route een verrassing. Maar bij binnenkomst botste ik op het werk van Damien Deroubaix (geen titel, geen techniek).Ik was verkocht. Waarom? Inkt of zwarte verf op hout. Uitgesneden zoals een kleine houtsnede. Alleen de kwaliteit van het hout is niet van dat waar bijvoorbeeld Masereel in sneed. Het is industrieel hout. Maar het is een prachtig snijwerk van grote oppervlakte. De tekeningen zijn fijn en tegelijkertijd bruut uitgewerkt. Ze tonen een vreemde wereld met dieren, een skelet, een nog kloppend uitgerukt hart. Dit soort verhalende bevreemding vind je ook in de Mayakunst.

Ik ben blij met de evolutie dat er terug veel figuratieve dingen in de kunst mogen, zonder dat het voorgaande zomaar afgeschreven wordt. Figuratieve kunst mag weer! Schilderijen, foto's, sculpturen en spielereien. Het is goed verdeeld dit jaar! Bekende namen zoals Fabre, jongere bekenden zoals Carlos Aires, nieuwe kunstenaars. Ja, we mogen blij zijn dat Art Brussels er is.

Het is natuurlijk wel een galerieënbedoening. Zij bepalen wie het is, wie het wordt! Wie mag en wie niet. Er zijn er velen niet! En er zijn er velen steeds opnieuw. Er zijn er veel te zien die een variatie van een variatie op hun eigen succes laten zien zoals bijvoorbeeld een doodskop van Damien Hirst: nummer xx/50 kost 11.000 €. Wat begrijpelijk en herkenbaar is wordt vermoedelijk verkocht.

Een belevenis op zich was tijdens de opening dit jaar de modeshow in de wandelgangen. Soms was het interessanter naar de mensen te kijken dan naar het werk. En ik ben niet de enige die dat dit jaar opmerkte. Zalig voor de observator! Een ding wat mij wel heel erg stoorde: de slordigheid van kaartjes naast het werk. Dure galeries die gewoon snel met een potlood de naam van de artiest op de witte wanden schrijven. Arty? My ass! En heel erg storend is ieder jaar de slechte catering. Om aan een duur drankje te geraken moet je soms een half uur aanschuiven, en dan word je ook nog eens bediend door onvriendelijk personeel. Al bij al echter is en blijft Art Brussel een belevenis. Ik ga elk jaar graag terug om enkele nieuwe parels te ontdekken.

Jan SCHEIRS

Gisteren, 17 april bezocht ik de vooropening van Art Brussels. Er zijn heel wat werken te zien die me bevallen.

Marc Mulders, Le Jardin d'eau, 2012

Vier mooie heldere werken van de Nederlander Marc Mulders (°1958) bijvoorbeeld: vrij en spontaan abstract werk in zuivere pastelkleuren, dik aangebracht. Je voelt de diepgang en lichtheid die de werken van COBRA ook hebben. Zeer fris en boeiend geschilderd. Ik zou bijna zeggen op z’n Hollands. Ondanks de gelijkenis met het COBRA-werk toch zeer van vandaag. Voor mij een nieuwe ontdekking.

Untitled 2013

Ook Untitled 2013 van Secundino Hernández (geen geboortedatum, geen afmetingen, geen land op het kaartje. Zeer slordig!) vind ik sterk. Dit werk in gemengde techniek (acryl, gouache, alkydverf en olie op doek) is een explosie van prachtige kleuren die zwaar en massief, laag per laag en heuvel per heuvel op de drager werden aangebracht. Het werk brengt herinneringen aan Steven Spielbergs film Close Encounters of the Third Kind uit 1977 naar boven, waarin Richard Dreyfuss in aardappelpuree zijn visie ziet: een berg. Hier is gegooid, gedrupt en gekneed. Het resultaat mag er wezen. Een groot op zichzelf staand werk, dat een plezier van werken met het materiaal uitstraalt. Het heeft de heerlijkheid van een intens gebruikt schilderspalet. Die plankjes zijn soms zo prachtig in se, waardoor je ze nooit nog zou willen gebruiken als schilder omdat ze zo ‘af’ zijn. Dit werk doet me daaraan denken. Grappig!

Fascinerend vind ik voorts Holding Can of Milk (2013) een video op flatscreen van Marina Abramović (°1946, Belgrado). Die toont een vrouw die oogt als een 17de eeuwse Hollandse, in streng protestants zwart gekleed. Op haar valt het licht zoals dat van Vermeer in een oude fabriek, het licht dat zo koud en omfloerst kan zijn. De dame houdt een kom met melk vast maar het lijkt of ze bijna in slaap valt. Ze blijft vasthouden. Het zal nog uren duren. Het schilderachtige van de video vind ik frapperend en ook al zie je niks gruwelijks in het werk van Abramović, er blijft wel dreiging van uit gaan.

Performing Time

Grappig daarentegen is de video Performing Time (2012) van Ivan Moudov (°1975). Je ziet een man die, doodmoe, de tijd in de gaten houdt. Elke keer als hij een minuut voorbij ziet gaan zet hij de wijzers van de plaat 1 minuut verder. Het doet me denken aan een video-installatie die ik in Chili Santiago gezien heb waarin mensen elke minuut met houten attributen de cijfers van de digitale klok veranderden. Die duurde echter slechts een uur. Deze video duurt 23.45 minuten. Heel erg grappig is het wanneer je hem zo verveeld de actie ziet uitvoeren. Het is het meest zinloze dat ik ooit gezien heb. Ik vind dat het werk werkelijk onze tijd omvat. We houden ons bezig in een race tegen de tijd met zinloze, onnozele en belachelijke dingen. Ik kreeg terstond de slappe lach.

Jan SCHEIRS

(wordt morgen vervolgd)

Laurent Rébéna

Vrijdag 22 maart werd in het gemeentehuis te Westerlo de tentoonstelling geopend met werk van de Franse kalligraaf Laurent Rébéna (°1963), laureaat van de tweejaarlijkse Internationale Grote Prijs Kalligrafie 2012 (IGPK).

Gemeentehuis Kasteel Prinses de Mérode

Zoals vermeld in het reglement krijgt de laureaat de kans om in het tussenliggende jaar deze ruimte te vullen met een tentoonstelling waarin hij/zij een bredere kijk geeft op zijn/haar werk.

Schepen van Cultuur Kristof Welters

Van l. naar r.: Jos Wynants, voorzitter van de Cultuurraad, Karin Bervoets, medewerker Dienst Cultuur en Paul Hermans, lid van de Cultuurraad

In hun toespraken benadrukten Kristof Welters, schepen van cultuur en Paul Hermans, lid van de cultuurraad, het belang van de jarenlange samenwerking van Kalligrafia vzw met het gemeentebestuur van Westerlo en de steeds groeiende internationale belangstelling voor dit in Europa unieke evenement.

Joke van den Brandt

Joke van den Brandt, voorzitter van Kalligrafia nam de kans waar om enkele misverstanden uit de weg te ruimen: 1° dat handschrift en de kunstvorm kalligrafie twee verschillende zaken zijn en 2° dat het eerste doel van de IGPK Westerlo nooit de competitie was. De eerste bekommernis van de organisatoren was en is nog steeds de kans aangrijpen voor de bekendmaking van de kunstvorm kalligrafie. In het Verre Oosten bestaat al meer dan duizend jaar een traditie om kalligrafie te zien als een uiting van het individu. Veel kalligrafen blijven nog steeds historische lettertypes reproduceren zonder uit het typografische stramien te (durven) treden van de oude manuscripten en oorkonden.Terwijl deze prachtige handschriften juist de mogelijkheid bieden aan de hedendaagse kalligraaf om de begane paden te verlaten.

Laurent Rébéna zegt hierover: "De kalligrafie is voor mij een manier om mij uit te drukken. Vanuit de historische letters geven de hedendaagse picturale technieken mij de kans om letters, tekens, pennentrekken te onderzoeken. Elk schrift, elk schrijfmateriaal heeft voor mij een potentieel van nieuwsgierigheid, vreugde, spel."

Hieruit blijkt het belang van de kennis van de geschiedenis van het schrift. Laurent beheerst op een professionele manier de historische lettertypes, waarin hij zich jarenlang verdiept heeft.

De drie grote doeken die hier getoond worden maken deel uit van een reeks van 30 die hij samen met Bruno Gigarel vervaardigde voor een tentoonstelling over de geschiedenis van de Latijnse (Westerse) kalligrafie. Ze zijn volledig met penseel uitgevoerd met de vrije hand.

Laurent Rébéna geeft vele stages in binnen- en buitenland. Ook in ons land wordt hij geregeld gevraagd als gastdocent. Dezer dagen geeft hij een stage voor “Interligne”, onze bevriende vereniging in Wallonië, waarvan ook enkele vertegenwoordigers present waren op de opening. Deze tentoonstelling verdient een ruime belangstelling die aan de bezoekers een nieuwe frisse kijk kan geven op de hedendaagse kalligrafie en op het werk van Laurent Rébéna.

Sandra LAMBRECHT

Gemeentehuis Westerlo, Boerenkrijglaan 61, B2260 Westerlo

Elke weekdag 9-12 u. Woensdag ook van 15u. Zaterdag en zondag 14-16.30 u.

Paasweekend (30/31 maart en 1 april) gesloten

In de creatief voorbeeldig vormgegeven catalogus van de tentoonstelling Kunst in / als vraag in het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst Lakenhalle te Ieper (1981) beleed Wout Hoeboer het geloof in Dada als volgt:

De Dada beweging was wel één van de eerste mouvementen welke de meest grote vernieuwing, tot uiting zou brengen en wel voor alle kunsten. […] Dada was en moest blijven bestaan. Hoe kon het anders, de keuze was, wie ben ik, wat ben ik, en waarom. Dit was de nieuwe mens, en zeker de kunstenaar. Overal kwam Dada binnen, met een buitengewone ideologie. […]. Dada was en zou blijven. Dada bestaat nog steeds, voor alle welke vertrouwen hebben in de nieuwe kunstenaar. […] Hulde voor allen welke volharden in Dada.

Dada voor nu, en voor straks. Dada, voor altijd.

De tekst was ondertekend “Williams”, de naam van de fictieve criticus die ook al een korte presentatietekst schreef bij de eerste persoonlijke tentoonstelling van Hoeboer, in galerie Saint-Laurent te Brussel (15-28 september 1951). Zodoende kon hij tegelijk poneren én tegelijk lichtjes afstand nemen: het lijkt er immers op dat het hier gaat om de mening van een derde. Typisch voor Hoeboer, die aldus als vrijbuiter onder meerdere vlaggen kon varen. Wat er ook van zij, Wiliams / Hoeboer maakt geen gewag van dada. Pas in 1957 zal het werk van Hoeboer uitdrukkelijk geassocieerd worden met dada, nl. in de toelichting van Phantomas-uitgever Théodore Koenig (1922-1996) bij de tentoonstelling in Galerie Le Rouge et le Noir in Charleroi (23 februari-8 maart 1957). In mei neemt Hoeboer in Librairie-galerie La Proue te Brussel deel aan de tentoonstelling Anti-Dada, waarvoor hij een verrassende uitnodiging ontwierp. Hij zal zich pas later met passende ironie bestempelen als “de laatste dadaïst”....

Henri-Floris JESPERS

(wordt vervolgd)

Wout Hoeboer, Andrés van Hove Gallery, Pourbusstraat 3B, 2000 Antwerpen. Tot 3 maart. Van woensdag t/m zondag van 14 tot 18 u.

Andrés Van Hove Gallery is gespecialiseerd in abstracte kunst uit de jaren 20 t/m 80 en organiseert vier tot zes tentoonstellingen per jaar van Belgische kunstenaars. In 2011 kwam Luc Boudens (°1960) aan bod met Cadrages, een opmerkelijke tentoonstelling die hier ruime aandacht kreeg. Zie:

http://mededelingen.over-blog.com/article-expo-luc-boudens-cadrages-i-73374389.html

http://mededelingen.over-blog.com/article-morgen-vernissage-luc-boudens-73850014.html

*

Tot en met 3 maart stelt Andrés Van Hove Gallery een selectie voor van schilderijen, sculpturen, collages en tekeningen van de “abstracte dadaïstische” kunstenaar Wout Hoeboer (Rotterdam, 1910- Brussel, 1983).

Op www.andresvanhove.com staat zeer terecht te lezen dat het oeuvre van de kunstenaar een uitzonderlijk ensemble vormt van werken die “die stuk voor stuk getuigen van een unieke poëtische en lyrische vrijheid”. Dat hij een “belangrijke rol” speelde in verschillende artistieke stromingen van de 20ste eeuw, “van dadaïsme tot surrealisme, Cobra en Arte Nucleare” is echter nogal kort door de bocht. Ik laat die wat voortvarende uitspraak dan ook op rekening van het begrijpelijke enthousiasme van de organisator.

In volgende blogs zal ik de puntjes op de i zetten

In 1983 organiseerde het dynamische ICC (Internationaal Cultureel Centrum) te Antwerpen een retrospectieve Hoeboer. Het woord vooraf van de catalogus werd geschreven door Willy Vandebussche, destijds directeur van het PMMK te Oostende. Ik ben het volkomen eens met zijn typering van Hoeboer als outsider “die zich niet geroepen voelde deel uit te maken van bepaalde stijlbewegingen of groepen waarmee hij nochtans duidelijk verwantschappen vertoonde”. Inderdaad, Hoeboer was een flaneur “die de volkomen anarchie nastreefde met de allures van een dandy. Hij bewoog zich overal tussen en door zonder echt te willen participeren”.

In volgende blogs zal ik 't een en 't ander scherper belichten en waar nodig de puntjes op de i zetten.

Ondertussen zal een bezoek aan de tentoonstelling in Andrés Van Hove Gallery voor velen zonder meer een openbaring betekenen. Ten zeerste aanbevolen!

Henri-Floris JESPERS

(wordt vervolgd)

Op deze blog online: een interview van Hoeboer door Freddy de Vree. Het gesprek bevat een aantal feitelijke onnauwkeurigheden, die echter geen afbreuk doen aan het belang van dit document dat ik dan ook tel quel publiceerde op 26 mei 2008.

http://mededelingen.over-blog.com/article-19892657.html

Zie ook de blog van 31 juli 2010.

http://mededelingen.over-blog.com/article-verrassende-retrospectieve-wout-hoeboer-54752216.html