De voorbije weken trof ik tot tweemaal toe een pas verschenen dichtbundel van Gust van Brussel (° 12 september 1924) in de bus: Het onbereikbare licht en De gestolde echo.
Toen ik Gust in levende lijve leerde kennen, eind de jaren zeventig, had ik twee romans van zijn hand gelezen: Voor een Plymouth Belvedere (Manteau, 1967) en De ring (1969). De Franse vertaling, L'anneau (Marabout, 1975, met een nawoord van Jacques Finné), heb ik destijds uitgeleend aan een bevriende, Nederlandsonkundige SF-liefhebber en – zoals vaak het geval is – nooit teruggekregen. Dat was de tijd dat in Vlaanderen de zinledige vraag nog gesteld werd of SF wel tot de literatuur gerekend mag/kan worden...
Gust van Brussel was PR-man van de Antwerpse Generale Bankmaatschappij en ontwikkelde qualitate qua een belangrijke activiteit op het vlak van wat toen nog niet “sponsoring” heette, maar gewoon mecenaat. In 1982 werden de publicaties en activiteiten ter gelegenheid van de viering van 75 jaar Vereniging van Vlaamse Letterkundigen (VVL) mogelijk gemaakt dank zij de inspanningen van een bijzondere commissie waarvan ik het voorzitterschap aan Gust van Brussel toevertrouwde. De publicatie van Schrijvenderwijs. Een documentatie (een elegant vormgegeven en treffend geïllustreerd met eerder onuitgegeven documenten geïllustreerde Fundgrube van 322 p., samengesteld door Em. Willekens en Bert Decorte) werd mogelijk gemaakt dank zij “de bijzondere medewerking van de Generale Bankmaatschappij”. (Meer over dit alles in nummer 113 van het driemaandelijkse tijdschrift Mededelingen van de VVL, december 1982, 59 p., ill.). Bij dit alles hield de bescheiden Gust van Brussel “low profile”.
Achteraf werd ik door Gust nauw betrokken bij de werking van het “Literair Salon”.
In gesprek met Gust van Brussel (1985)
De afgelopen kwarteeuw heb ik Gust in levende lijve niet meer ontmoet. Zo gebeurt het vaker, ook met mensen die veel voor je betekend hebben: “Les choses de la vie”... De eigenhandige opdrachten in zijn jongste bundels wil ik hem graag expressis verbis retourneren: “met heimwee naar hetgeen voorbij is” en “mijn aandacht voor u blijft”.
In de loop der jaren nam ik alvast nog drie boeken van hem ter hand: Een nacht met Aphrodite (Walter Beckers, 1979), De waanzinnige stad (Soethoudt & Co, 1984 – een onvolprezen SF-roman) en de diep ontroerende novelle Anton, mijn Anton jij was onsterfelijk (Heibrand, 1986). En hij bleef vanzelfsprekend niet afwezig in een blog en een tijdschrift die “documenteren” en “reëvalueren” hoog in het vaandel voeren.
Gust van Brussel werd vanzelfsprekend opgenomen in de hier gepubliceerde, succesvolle fotoreeks van Bert Bevers, “De tafel van 1” (6 december 2012). Hij kwam ook aan bod o.m. op 23 juni 2013 en 11 september 2014. Hier te lezen:
http://mededelingen.over-blog.com/article-de-tafel-van-1-gust-van-brussel-113177532.html
http://mededelingen.over-blog.com/article-agenda-nazomer-viii-gust-van-brussel-124555429.html
Doen!
Gust van Brussel is geen beaat vooruitgangsoptimist is. Maar nog minder een doemdenker. Dat blijkt voldoende uit zijn veelzijdig en geschakeerd oeuvre – en nu ook uit de twee bundels die ik las. Hij verbindt moeiteloos intellect met instinct, weemoed met ironie, realisme met ver-beelding en onthechting met empathie. Indien ik hem moet afwegen op de weegschaal van Eddy du Perron: een vent.
Ceterum censeo: het omvangrijke oeuvre van Gust van Brussel kreeg/krijgt de aandacht niet dat het verdient.
Henri-Floris JESPERS
Gust VAN BRUSSEL, Het onbereikbare licht, Booklight, 2014, 90 p. Samenstelling: Paul van Leeuwenkamp en Meurs A.M. Cover: Gust van Brussel.
Gust VAN BRUSSEL, De gestolde echo. Gedichten 2014/2015, 177. Privé druk. Samenstelling: Simonne Vleghels en Bart Leenen.
Paul van Leeuwenkamp over Gust van Brussel, zie o.m.
http://www.uitgeverijdegraal.be/schrijvers/vanbrussel/labyrint3.html
