Indien André Breton ten onrechte beschreven kon worden als de paus van het surrealisme, dan verdient Isou ongetwijfeld getypeerd te worden als de wandelende H. Drievuldigheid van het lettrisme. De man die in alle eenvoud beweerde “je crois que je suis le plus grand créateur de tous les temps” vertoonde alle kenmerken van de manische, messianistische persoonlijkheid. Hij overleed vorig jaar te Parijs op 82-jarige leeftijd.
Het lettrisme, de revolutionaire beweging waarvan hij de enige stuwkracht was, kan geenszins bogen op dezelfde belangstelling als dada en het surrealisme, waarvan hij de genese en ontwikkeling niet aarzelde naar zijn hand te zetten, telkens wanneer het hem paste. De dadaïst Raoul Hausmann was zijn “bête noire”, Marc Dachy – “Dadachy” – maakte hij uit voor “falsaris gedoemd te eindigen op de schroothoop van de geschiedenis”, en Henri Chopin, die met zijn poésie sonore veel verder ging dan hij, was in zijn ogen niets minder dan een “neo-reactionnair” en een “zwendelaar”…
Over Isou is bitter weinig te vinden in het Nederlandse taalgebied. Met de substantiële bijdrage van prof. em. dr. Piet Tommissen wordt aldus een leemte gevuld.
&
Guy Debord, de stichter van de Situationistische Internationale (I.S.), zou snel afstand nemen van Isou. Hij publiceerde teksten in Les lèvres nues, het tijdschrift van Marcel Mariën, en de eerste ‘proto’-situationische tentoonstelling zou plaatsvinden in het centrum Taptoe te Brussel. Daar was onder meer Walter Korun actief, die volop in de belangstelling staat met Piet de Groof, le général situationniste, de gesprekken met Gérard Berréby die enkele maanden geleden in boekvorm verschenen (cf. Mededelingen nr. 105 de dato 20 november 2007, p. 18; Bulletin de la Fondation ça ira, nr. 32, 4de trimester 2007, pp. 40-44). De bijdrage van Tamara de Groof brengt enige informatie over de totstandkoming van dit merkwaardig boek.
&
Het Manifest van de Gravensteengroep heeft heel wat deining veroorzaakt, zoals uit de hier gepubliceerde aantekeningen voldoende blijkt.Chris Michel schreef in De Standaard van 6 maart dat vele mensen die het eens zijn met het manifest niet openlijk durven meedoen uit schrik voor nadelige gevolgen. Het is ver gekomen.
Vooral het benadrukken van het territorialiteitsbeginsel gaf aanleiding tot verbeten commentaar. Daarom publiceren we hier opnieuw de publieke verklaring die Herman Teirlinck en Stijn Streuvels en 1959 aflegden:
Met eerbiedige plechtigheid ten overstaan van wie in dit land met de verheven waardigheid is bekleed te heersen of te regeren, waarschuwen ondergetekende voor het gevaar dat op de weg ligt die men dreigt in te slaan.
Onze beide volkeren zijn historisch aangewezen om in een Belgisch staatsverband een zelfde lotsbestemming te delen.
Opdat uiteraard onze nationale eenheid naar binnen zo kwetsbaar is, dienen wij ons gestrenge burgerplichten op te leggen.
Laat iedere Belg vrij uitgaan door het land en zich vestigen waar hij wil. Hij verlieze echter nooit uit het oog dat hij een onschendbaar taalgebied is binnengestreden, waar hij hoe dan ook geen voorrechten voor eigen taal heeft te doen gelden.
Er mag onder geen voorwendsel worden getornd aan het heilig recht voor beide taalgemeenschappen om de volstrekte onaantastbaarheid op te eisen van beider geboortegrond.
Met deze alarmkreet hebben ondergetekenden hun geweten laten spreken.
Zij wensen voortaan te mogen berusten in de wijsheid van het wetgevend gezag.
&
Liever dan bijdragen te splitsen over twee afleveringen, kozen we voor de publicatie van een dubbelnummer. De volgende afleveringen verschijnen op 8 en 22 april.
&
Over het overlijden van Hugo Claus werd al genoeg gezegd in de media.We wachten dus even.
■
Inhoud:
Manifest: Game over voor NAVO?
Gravensteengroep
Poëtisch: Rik Lanckrock
Kritisch: Isidore Isou en het Lettrisme, “Le général situationniste’
Caleidoscopisch: Kunstforum Würth Turnhout.
Dagboek van Henri-Floris Jespers
Door de leesbril bekeken: Bob Mendes, Peter Vandermeersch, Wilfried Adams, Nicole Verschoore, Boons Feminatheek, Geert van Bruaene
Beestig
Lezersbrief
Bibliografisch: dr. Jan Oscar de Gruyter:
Agenda
Proefnummers kunnen aangevraagd worden via hfj@skynet.be
