Anne van Herreweghen: Roger de Neef
Zaterdag 4 december werd in de Antwerpse galerie De Zwarte Panter de nieuwe dichtbundel van Roger de Neef, Luchthaven voor vogels, het leesvolk aangeboden.
Inleider van dienst was Wim Distelmans, radioloog en kankerspecialist, professor palliatieve zorgen en geneeskunde aan de VUB. In 2003 kreeg hij de Arkprijs van het Vrije Woord, voornamelijk voor zijn inzet voor de euthanasiewet. In Topaz, een comfortabel ingerichte villa met tuin in Wemmel, die nergens aan een ziekenhuis doet denken, worden patiënten met een ongeneesbare of levensbedreigende aandoening door vrijwilligers als ‘gasten’ met de wagen opgehaald en met de beste zorgen omringd zodat zij fysiek pijnvrij en met de hoogst mogelijke levenskwaliteit afscheid kunnen nemen. Roger de Neef is sinds zijn vertrek bij Belga in 2001 bij de werking van Topaz betrokken.
De inleider zei dat hij De Neef aan de borst drukt wegens zijn kurkdroge humor en de gesprekken die hij voert met de gasten. Zijn aandacht is werkelijk oprecht. Bovendien kan hij ‘feestelijk’ koken. Wat de gasten ontzettend waarderen en hun lijden verlicht.
Na de inleiding was het de beurt aan de dichter. Hij las een vijftal gedichten voor. 'Biografie', 'Ook vandaag', 'Het huis', 'Bovenal', en het vrolijk blozend gastronomische gedicht 'Hommage aan de tomaat'.
De voorstelling werd omlijst door prachtige en snedige solo’s van de gerenommeerde altsaxofonist Ben Sluijs.
*
De bundel spiegelt zich aan de samenscholing en de grote jaarlijkse herfsttrek van vogels die door ons als vakantietrip en in de overdrachtelijke betekenis, als levensbestemming kan worden ervaren.
De metamorfose van de mens die telkens opnieuw de zwaartekracht van zijn vlees verliest, afscheid neemt van wat hem vertrouwd is, tijdelijk verhuist, alles achterlaat, plots onbereikbaar, ja zelfs onbestaanbaar wordt. De mens die op artificiële wijze de eeuwenoude wetenschap en nieuwsgierigheid van een vogel, op weg naar ergens, probeert te evenaren.
De Neef heeft een tachtigtal korte en ook langere afscheidsgedichten geschreven die luchtig, ernstig, doorvoeld en herkenbaar zijn. Tezelfdertijd ondervragend en raadselachtig blijven. Voorts heeft hij bij het schrijven van die verzen kunnen putten uit zijn ervaring en jarenlange omgang en gesprekken met terminale patiënten in het dagcentrum Topaz. Twee gedichten als afsluiter.
Bovenal
Verkies ik Frankrijk
In dat land wil ik begraven worden
Omdat mijn vader en mijn moeder
Mijn broer en mijn zuster daar niet zijn geboren
Omdat allen die dicht bij mij in het leven stonden
Er niet hebben gewoond
Ook daarom wil ik in Frankrijk begraven worden
Begraven liefst op een zaterdag
Omdat mensen dan doorgaans ontspannen
En vergeetachtig zijn
Zij geven zich weg
Terwijl ze boodschappen doen handen schudden
Koffie slurpen kranten lezen
Ja in Frankrijk wil ik begraven worden
Constance zal zwijgen
Met de woorden die ik al altijd sprak
Zij zal bedroefd zijn
Doorschijnend als de regen
Ook zondag
Ook de dag nadien
Niets erger
voor Eddy van Vliet
Vrouwen knaagden aan hem
Kanker kapte hem kaal
Dankbaar is Eddy doodgegaan
Misschien was hij meer
Dan de dingen die wij vaak
Over hem hadden gehoord
Na voorlezing van
Dichters in het S.M.A.K. in Gent
Vertelde hij mij
‘Optreden doe ik liefst zoveel mogelijk
Niets erger dan tijdens je leven
Al vergeten te zijn’
Guido LAUWAERT
Roger DE NEEF, Luchthaven voor vogels, Gent, Poëziecentrum, 2010, 18,50 €. ISBN 9789056550547