Man Ray: Villa Lazer op!

Man Ray in 1934 (foto: Carl Van Vechten)

Het surrealisme beeldt de diepte van de werkelijkheid uit op een zo vrij mogelijke manier. De associatie, de droom en (bijna) al het andere ongeleide kunnen helpen de niet vast te pinnen kern van het bestaan voelbaar te maken.

Dat klinkt wel erg vloeibaar en onvast. Jazeker, maar het is dan ook een reactieve scheppende opvatting. Een direct gevolg van de door het establishment strak geleide ervaring van W.O. I.

Een van de zuiverste en meest baanbrekende uitingen van het surreële in de kunst bekeek ik onlangs opnieuw. Het is Emak-Bakia, een korte film, een cinépoème, van Man Ray uit 1926.

Opnames voor de film werden gemaakt bij Biarritz, in het Franse deel van Baskenland. Een huis speelt een rol in de film, een villa met de naam Emak-Bakia. Dat is Baskisch voor Lazer op! of Laat me alleen!

In de film komen we Man Ray, de zangeres Kiki de Montparnasse en de illustere Jacques Rigaut tegen. Zij zijn geen acteurs in een traditioneel verhaal. Zij zijn prikkelende onderdelen van een stroom beelden en bewegingen die ongedwongen toegeeft aan de impuls van het ongedachte.

Man Ray realiseerde de meest subtiele regie van wat niet geleid kan worden. Vernieuwend, zuiver en nog steeds (bijna negentig jaar later) een ervaring. Geen epigonisme, maar the real thing.

De Amerikaan Man Ray (1890 -1976) hield zich na W.O. II niet meer met fotografie/film bezig.

Emak-Bakia  is een stomme film. Er bestaan verschillende muzikale toevoegingen die van waarde zijn. Paul Mercer, een hedendaagse violist/componist, tekent voor het ‘geluid’ bij de versie die ik beleefde van Emak-Bakia.

Open de hyperlink.

Van harte welkom in Villa Lazer op!

http://www.youtube.com/watch?v=L1y-OA6yf5s

Erick KILA