Grootmoeder, het zedenschennende beeld, grootvader (ca 1949)
De persknipsels en andere documenten uit eind de jaren zestig, begin de jaren zeventig, gereproduceerd in de bescheiden documentaire publicatie van vzw Pipelines naar aanleiding van de tweede Herman J. Claeys-prijs, uitgereikt op 9 mei, bieden heel wat stof tot nadenken over de begrippen “pornografie” en “goede zeden”.
Dat brengt mij een voorval in herinnering. Als kind verbleef ik vaak (meestal met mijn overgrootmoeder Bobonne) in het Vijfringenhuis aan de Graaf Jansdijk te Knokke, de bescheiden villa annex atelier van grootvader. Ik heb daar nog duidelijke herinneringen aan. In de tuin had grootvader een plaasteren beeld geplaatst, een kuise naakt. Op een nacht werd het vernield. Zo'n schaamteloos zedenschennend werk in de “openbare” ruimte, dat kón toch niet...
*
Iedere mens die sterft is als een museum dat brandt, zo luidt de aanhef van de tafeltoespraak ter herdenking van Bob Lebacq die Ludo Bekkers op 27 april uitsprak tijdens de 'After-Funeral-Get-Together', opgenomen in Mededelingen 208 de dato 1 mei 2013, pp. 7-8. “Bij de aanhef ontbreken aanhalingstekens”, aldus een lezer met wie ik eerder toevallig een gesprek voer. Het woord geladen woord “plagiaat” viel, waarbij mijn gesprekspartner nadrukkelijk verwees naar de telefilm van Patrick Conrad over Paul van Ostaijen en Floris Jespers (“Ieder mens die sterft, is als een museum dat brandt”, BRT, 1982).
Conclusies mogen nooit overhaast getrokken worden. “Een oude man die sterft is als een bibliotheek die brandt” is een traditioneel Afrikaans adagium dat wereldwijd bekend werd nadat de veelzijdige en erudiete Malinese linguïst en auteur Amadou Hampaté Bâ (Bandiagara, 1901-Abidjan, 1991) het aanwendde in zijn toespraak op de Algemene Conferentie van UNESCO, de Verenigde Naties-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur, waar hij Mali vertegenwoordigde. (Van 1962 tot 1970 was Amadou Hampaté Bâ lid van het uitvoerend comité van UNESCO.)
*
Gisteren bracht jurysecretaris Frank van den Auwelant nog een lading boeken te lezen voor De Diamanten Kogel 2013. Ik begon alvast met Tango assassino van Patrick Conrad.
Henri-Floris JESPERS