Componistentrefpunt 2013 in het Gentse Conservatorium

Wilfried Westerlinck en Lucien Posman

Het is de derde maal dat ComAV (Componisten Archipel Vlaanderen), het initiatief neemt haar leden uit te nodigen om een kort werkje te schrijven voor een bepaalde bezetting. Ditmaal was het Gentse kamerorkest Timur und seine Mannschaft, dat zich leende voor het idee dat resulteerde in een caleidoscopisch concert in de Miryzaal van het Gentse Conservatorium.

Timur Sergeyenia is sinds geruime tijd leraar piano aan het Conservatorium van Gent en heeft al een aantal jaren talentvolle strijkers rond zich geschaard waarmee hij zich manifesteert met de meest diverse programma’s.

Ditmaal gingen er 22 componisten in op de mogelijkheid hun werk te laten horen aan collega’s en belangstellenden, die ruim waren opgekomen op deze reeds kille herfstavond.

In zijn eigen ironiserende en soms wat onbehouwen stijl lichtte voorzitter Lucien Posman de componisten en het project even toe, waarna de muzikale ontdekkingstocht kon beginnen.

Ik zou mij hier kunnen beperken tot enkele werken op te noemen, maar daarmee zou ik een aantal collega’s te kort doen, en het gelijkheidsprincipe schenden dat ruim gehuldigd wordt door het ComAV. Er is al quasi geen belangstelling in onze media voor jonge componisten of voor nieuwe werken. Dan wil ik dat toch even rechttrekken op deze pagina. Op die manier kan u tenminste kennis maken met de rijke diversiteit van ons componistenlandschap.

Karel van Marcke en Jan-Hendrik van Damme

Flink als een openingstune van een film werd ingezet met ‘Die Mannschaft geht los‘ van Michiel De Malssche, die zich ook verdienstelijk maakt als producer en soundscape-maker. Het vrolijke scherzo van Jan-Hendrik Van Damme borstelde een genereus en stevig portret van de schilder Sam Dillemans, wiens leeftijdsgenoot hij is. Uitgangspunt van dit scherzo is het ritme dat verscholen ligt in ‘Dillemanssam’.

Alex Hoterlei, sloot aan bij de atmosfeer die je ook in films van Hitchcock kan vinden. Het was dan ook een proloog tot zijn epos ‘Horror on the Orient Express’. Een zelfde filmische benadering was er te vinden in het ‘Gerausche aus dem Zimmer’, waarbij de componist zich al op voorhand verontschuldigde voor het plakkerige van de muziek die ontstond tussen lijn en behangersrollen.

Maarten van Ingelgem

Van de jonge Benjamien Lycke beluisterden we ‘Révolue’ dat zich aandiende op kousenvoeten en na 3 minuutjes verdween in het hoge ijle. Voor de verjaardag van 40 jaar huwelijk wist Maarten van Ingelgem (1976), zijn ouders te verrassen met ‘DeSmaragden Klok’, een vrolijk werkje waar de klok doorlopend tikt en de tijd meet, zoals de beiaard van Aalst ! Met ‘L’empire des petites lumières’ hadden we te maken met een stuk dat zich afspeelt op een ander plan, en zo klonk het ook, ietwat onwezenlijk. Ruben De Gheselle had hiervoor zijn inspiratie gehaald uit het gelijknamige schilderij van Magritte.

Van de Hasseltse componist Paul Steegman was er een traditioneel-modernistische ‘Allegro Scherzando’ als inzet voor een luik van 4 werken voor kamermuziek-bezettingen. Met ‘Hangmat’ wil Hannes Vanlancker existentiële vragen stellen van een gefrustreerde componist, en deed dit in een pointillistische taal. Karel van Marcke was de enige componist die de piano opzij schoof, zodat Timur ook even rust kreeg. Het werd ‘Jeu de boules’ voor strijkkwartet dat in zijn ironie aanleunde bij de sommige kleine werkjes van Sjostakovitsj. Ook hier konden we een zeker filmisch karakter ontwaren. Slot van het eerste deel werd ingenomen door ‘Power RangerBlitz’ van Jasper Van Paemel. Een complexe partituur waarbij het zaak was voor elke uitvoerder om ‘superheld’ te zijn in deze klankenvloed.

Met een kort en snel werkje, dat de naam ‘Ophiuchus’ mee kreeg van Kenneth Sabo wou de componist het dertiende en verborgen dierenriemteken tot leven brengen. Werkje 2 en 3 van het deel na de pauze werden omgewisseld waardoor er een behoorlijk verwarring ontstond. Spijtig voor beide componisten. Maar ‘Madrugada’ van ondergetekende werd mooi, zacht, onbeweeglijk en met een minimum aan spanning ten gehore gebracht, zoals het past bij een ochtendgloren. Het contrast met Gerards’ De Clercq ‘Prelude en Toccata’ met zijn licht vleugje jazz op het einde, werkte daardoor eens te meer. Bij Jan Vandenheede, was ‘Drama en Lyricism’ de juiste titel voor deze sterk expressionistische klanken. Kris Baerdemaecker kon boeien met zijn ‘Canto’, die hijzelf beschouwd als de aanzet voor een tweede deel van een concerto, en Annelies Van Parys was herkenbaar door de exploratie van klankkleuren en de uitdieping van allerlei mogelijk effecten van het beschikbaar ensemble in haar ‘Aphorisme’.

Stephane Van de Ghinste vertolkte in zijn werk de weemoed in een beklijvende elegie ‘A prayer for A.’ bij de moord op de stiefdochter van onze Gentse collega D.B. Deze sfeer werd verder bevestigd door het werk van Piet Swerts, die in ‘L’ Absence’ een 3 minuten lange orkest-pedaalnoot liet horen om heen een zwevende pianoprelude. En als afronding waren er ‘3’ just for fun’ van Jan Van Landeghem dat klonk als een vrolijke en onbezorgde knipoog aan Darius Milhaud.

Het zou fijn zijn moesten er nu wat Culturele Centra en verenigingen zijn die dit project ook in hun stad of regio zouden willen brengen. Uit al die werken kan telkenmale een stevige helft van een concert samengesteld worden, dat twinkelt van creativiteit en afgesloten kan worden met wat ijzeren repertoire. Het zou een stevige ruggensteun zijn voor de initiatiefnemers en voor onze componisten.

Wie bezorgt deze Mannschaft een nieuwe match?

Wilfried WESTERLINCK

Foto's: Frank Ivo van Damme

zie ook:

http://mededelingen.over-blog.com/article-timur-und-seine-mannschaft-120568473.html