De zestigste Arkprijs van het Vrije Woord wordt op 12 mei feestelijk gevierd in De Zwarte Panter te Antwerpen. De naam van laureaat Geert Buelens (°1971), hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht, zal dus gegraveerd worden in de door Jozef Cantré vervaardigde Ark die bewaard en bewaakt wordt in het AMVC-Letterenhuis te Antwerpen.
Buelens werd bekroond voor zijn kritische betrokkenheid bij het mediabeleid, zijn inzet voor het culturele aanbod in ons taalgebied en zijn diepgaande analyse van de band tussen oorlog en poëzie.
Bij die gelegenheid verschijnt onder redactie van Lukas de Vos Buiten het bereik van Farisese handen, een uitgave van de Vrienden van de Zwarte Panter die mogelijk werd gemaakt met de steun van Philippe Lemahieu.
Ziehier de tekst van pagina vier van de omslag:
De Arkprijs van het Vrije Woord is al zestig jaar geleden een begrip in Vlaanderen. Van meet af aan stond deze morele onderscheiding symbool voor de absolute vrijheid van meningsuiting. Het was Herman Teirlinck, directeur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift, die hem in het leven riep, om de enggeestigheid en de bevooroordeelde houding van een letterkundige jury aan de kaak te stellen, toen Marnix Gijsen om politieke en morele redenen een bekroning ontzegd werd voor Joachim van Babylon.
Er is sinds 1951 heel wat veranderd in Vlaanderen. Ook de Arkprijs heeft zich moeten aanpassen aan de nieuwe tijden. Tien jaar geleden werden alle laureaten herdacht in de bundel Een onberaamd verbond. Er werd toen al gewezen op de afgenomen invloed van de letteren, en het toenemend belang van andere maatschappelijke voorvechters. Dat lag geheel in de lijn van de aanzet die August Vermeylen kort voor zijn dood in 1945 nog had gegeven, met de stichting van het NVT, dat oorspronkelijk Diogenes had moeten heten.
Deze sobere bundel ontleent zijn titel Buiten het bereik van Farisese handen aan het openingsmanifest van de Arkprijs. Hij roept op tot konstante bewustwording van de gevaren die de vrijheid van meningsuiting belagen. Hij belicht de zin en betekenis van de Arkprijs. Hij roept enkele belangrijke pas overleden gangmakers in herinnering. En hij besteedt aandacht aan de eerste en de zestigste winnaar van de Arkprijs, Christine D'haen en Geert Buelens.
Mon Detrez, voorzitter van het Arkcomité, spreekt een welkomstwoord, David Van Reybrouck brengt een eerbetoon aan de laureaat die tot slot zal danken. De Vrienden van de Zwarte Panter bieden daarna een receptie aan.
*
Zestig jaar Arkprijs... Ik maakte er alvast tien actief mee. Eind 1972, begin 1973 werd ik opgenomen in de redactie van het Nieuw Vlaams Tijdschrift en fungeerde dus als jurylid tot het tijdschrift eind 1983 opgedoekt werd.
Herman Liebaers, Luk(as) de Vos (die in 1981 aangetrokken werd als redactiesecretaris van het NVT) en ik zijn de laatste drie overlevende stichtende leden van de 'Stichting Arkcomité van het Vrije Woord', opgericht in 1982 om de prijs veilig te stellen. Willy Calewaert overleed in 1993, Walter Debrock in 1996, Eddy van Vliet in 2002, Marc Galle in 2007 en Karel van Miert vorig jaar.
Henri-Floris JESPERS
Woensdag 12 mei 2010 om 18u30 in Galerie De Zwarte Panter; Hoogstraat 70, 2000 Antwerpen.
