Dr. Willem van der Eyken (r.) in gesprek met Jan Parez

Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de geboorte van Ernest van der Eyken hield dr. Willem van der Eyken tijdens de talrijk bijgewoonde september-bijeenkomst van de Culturele kring Exlibris een causerie over zijn vader. Ernest van der Eyken was gedurende vele jaren een trouwe bezoeker was van deze maandelijkse bijeenkomsten.

Willy Braspennincx, Joke van den Brandt en Paul Esterbecq

Met projectie van foto’s uit het familiearchief overliep de spreker het rijkgevulde leven van de begaafde violist, dirigent en componist. Ernest van der Eyken was een gepassioneerd kunstenaar die in de muziekwereld van zijn tijd een belangrijke rol heeft gepeeld. Door zijn internationale belangstelling (deels ontstaan door zijn voorzitterschap van SABAM), kwam hij in aanraking met grote componisten zoals Zoltan Kodaly, Morton Gould, Horowitz en met andere creatieve kunstenaars, letterkundigen, schilders , beeldhouwers en velen werden ook vrienden. Naast lesgeven, optreden, dirigeren enz. werkte hij voor de BRT en de pas opgerichte Belgische televisie. Hij is van zo grote betekenis geweest voor het artistieke leven in ons land, in het bijzonder voor de muziek, dat in 2011, onder impuls van Willem Van der Eyken besloten werd tot de oprichting van het Ernest van der Eykenfonds. Dit fonds wil in de eerste plaats de herinnering aan de componist levend houden. Verder wordt het werk van kunstenaars in het algemeen ondersteund door lezingen, voorstellingen enz.

Irène Broer, Elske van Royen, dr. Paul Hoffbauer, Mieke van Dessel en Gert Vingeroets

Freddy Van Bogget, Chris Torfs, Wim De Cock en Min, Jetje van Wesemael en Rita Heeb

Elk jaar wordt een concert georganiseerd waarop o.a. werk van E. van der Eyken wordt gespeeld. Vanaf dit jaar werd ook een Prijs Ernest van der Eyken opgericht ter aanmoediging van jonge componisten.

JvdB

Foto’s F.I. van Damme

*

Jaarconcert met uitreiking “Prijs Ernest van der Eyken-2013” op zondag 27 oktober 2013 in de concertzaal van de Muziekacademie Ekeren. Tijdens dit concert zullen o.a.liederen van E.v.d.E. gezongen worden door Anne Cambier. Er wordt ook werk uitgevoerd van de bekroonde jonge componist Nils Van der Plancken

*

Zie de blog van 8 februari 2010:

http://mededelingen.over-blog.com/article-componist-ernest-van-der-eyken-overleden-44547580.html

Eddie Cochran

David Harman (1941-2009) was de echte naam van Dave Dee, zanger van de zestiger jaren hitmachine Dave Dee, Dozy, Beaky, Mick & Tich. Bizar. Een van Dave Dee’s helden was de Amerikaanse zanger-gitarist Eddie Cochran, bekend van nummers als C'mon everybody  en Summertime blues. Voor David Harman Dave Dee werd was hij politieagent, in Chippenham. Op 17 april 1960 verongelukten daar Gene Vincent en Eddie Cochran. Eddie, nog niet eens 22, overleefde de klap niet. De eerste getuige was....politieagent Dave Dee! Een maand na de crash stond Cochran in Engeland op nummer 1 met Three Steps To Heaven, destijds ook in onze contreien een ferme hit.

Bert BEVERS

‘Haar blik is een zacht warm sieraad. U ziet het wanneer zij de ogen opslaat. Wat zoekt die blik? De schoonheid van deinende schepen? De plaats waar de oude nachtegaal zich ophoudt? Het huis waarin de dichter is geboren? Neen: zij gaat uit en kan haar parasol van varkenszijde niet vinden, de parasol die eruitziet als een tomaat.’

Deze Blik is een van de merkwaardige tekstjes die Erik Satie (1866-1925) naliet. We kennen hem natuurlijk vooral als de componist van onvergetelijke stukken als de Gymnopédies, de Gnossiennes en het door mij warm gekoesterde Je te veux valse, maar hij schrééf ook. En beslist niet geheel onverdienstelijk.

‘Ik heb vroeger een arme man gekend die, uit angstvalligheid, nooit thuis heeft willen slapen, zeggende dat zijn naam een naam was om er mee buiten te slapen. Die herinnering is mij niet onaangenaam’ is nog zo’n merkwaardig stukje. En: ‘Wat ik zou wensen is dat alle Fransen die zelf op Frans grondgebied, uit Franse ouders zijn geboren, of er als Fransen uitzien (het moge duidelijk zijn: de EU bestond nog niet, BB), recht zouden hebben op een betrekking als postbode in Parijs.’

Zit, u vermoedde zulks waarschijnlijk reeds, te bladeren in Teksten van Erik Satie, uit het Frans vertaald door Frieda van Tijn-Zwart en uitgegeven door Querido in 1976, en door mij in datzelfde jaar aangeschaft. Het is een bizar boek, met voorwoorden bij zijn eigen composities (bij Vexations : ‘Om dit motief 840 maal achtereen voor zichzelf te spelen, is het goed om zich van tevoren, en in de diepste stilte, door ernstige onbeweeglijkheid voor te bereiden’) en reeksen als Aantekeningen van een zoogdier en Memoires van een vergeetal. Waarbij ook Relâche de revue passeert, het ballet dat Satie in 1924 componeerde bij het concept van Francis Picabia.

Decor voor 'Relâche'

De première daarvan, geprogrammeerd op 27 november 1924 in het Théâtre des Champs Élysées in Parijs, zorgde voor heel wat ophef. Het publiek (waaronder André Breton, Marcel Duchamp en Fernand Léger) trof een gesloten deur. De première van Relâche ging niet door omdat Jean Börlin, de eerste danser, ziek was maar vermits relâche in het Frans zowel ontspanning als afgelasting  betekent werd een en ander geïnterpreteerd als een dadaïstische ‘handeling’. Hetgeen niet het geval was, want René Clair had voor de gelegenheid zelfs de pauzefilm Entr’acte vervaardigd. Met Picabia en Satie zélf in de hoofdrollen.

Still uit 'Entr'acte'

Waarom kom ik hierop? Wel: een foto uit Entr’acte ken ik al heel lang (staat ook in bovenvermeld boek), maar nu kwam ik de film in kwestie ook ‘gewoon’ tegen op YouTube:

http://www.youtube.com/watch?v=mpr8mXcX80Q

Het sierlijke handschrift van Satie

Bert BEVERS

Joan Baez en Bob Dylan

Op 12 februari 2009 verscheen op Mededelingen het voorstel van Herman. J. Claeys – met een knipoog naar Allerheiligen en Allerzielen – om Valentijnsdag “Allerharten “ te noemen: 'Ik laat mij daarbij inspireren door de Zweden. De themadag van liefde en genegenheid noemen zij naast Valentijnsdag de laatste jaren ook steeds vaker Alla hjärtans dag, letterlijk 'de dag van alle harten, allerhartendag'. (1)

Begin de jaren zeventig is voor mij de tijd van tweetakt brommers, lang haar, bluejeans met olifantenpijpen en Lp’s. De eerste grote liefdes die kwamen, werden nadien weer kleiner. De eerste gitaarakkoorden werden aangeleerd. Dylan kweelden we, een icoon die al vijf decennia aan de top staat.

Wanneer in 1961 Bob Dylan ( Robert Allen Zimmerman, 1941) in Greenwich Village aanmeert, is Joan Baez al enkele jaren de bekende koningin van de folkscene. Zij ontmoetten elkaar in 1963 en samen treden ze op. Het is Joan Baez die aan de wieg staat van Dylans carrière. Dank zij Baez debuteert hij op het Newport Folk Festival. Enkele jaren later wordt zij door haar geliefde onttroond en laat hij haar in zijn stofwolk achter. Hun relatie kent vele hoogtes en laagtes. Deze eindigt In 1965. Een van de breekpunten is zijn reis naar Engeland in 1965. Hij nodigt haar zelfs niet uit op zijn concerttour.

Met bekende nummers als Like a Rolling Stone, Ballad of a Thin Man, All Along The Watchtower, Masters of War en niet in het minst met Blowin’ in the wind wordt Dylan de geëngageerde chroniqueur van de jaren zestig. Hij weigert echter het geweten van zijn generatie te worden en slaat telkens nieuwe paden in. Dit wordt hem door zijn eerste bewonderaars niet in dank afgenomen. De politieke rol die activiste Joan Baez hem wilde laten spelen, wijst hij af. Zij daarentegen blijft zich inzetten voor vrede en vrijheid, tegen onrecht en oorlog. Zij is bevriend met Martin Luther King, neemt deel aan zijn marsen voor burgerrechten in Washington, de manifestaties tegen de rassenscheiding in Alabama en de Vietnamoorlog. Tijdens hevige bombardementen bezoekt zij in Noord-Vietnam een Amerikaans krijgsgevangenenkamp.

Diamonds and rust schrijft zij in 1975, tien jaar later. (2) Bij elk optreden staat het steevast op het programma. Het is gericht aan Bob Dylan, haar grote liefde. Zij beschrijft er hun verlopen liefde zonder bitterheid, zonder haat, heel sereen.

Het portret van een eenzame vrouw. Op een avond bij volle maan, gaat de telefoon. Het is haar oude liefde, de man met wie ze haar meest passionele jaren heeft mogen beleven. Hij wil haar terugzien. Hun jeugd is al lang achter de rug en zijn telefoontje roept vele herinneringen op. Zij herinnert zich de rebelse jongen die hij was, een jonge god aanbeden door de menigte: “Already a legend. The unwashed phenomenon”. Zeer precieze beelden worden opgeroepen: hij op de scène, hij in een draaikolk van dode bladeren, hij met sneeuw in het haar….

In My poetry was lousy, you said trilt even de pijn van het afgewezen zijn. De tekst die subtiel balanceert tussen heden en verleden is eenvoudig en authentiek. De oprechte emoties in combinatie met het loepzuivere gitaarspel en haar stem (met een sterk vibrato) maakt dit lied van Joan Baez tijdloos.

In 1975 zingt zij nog And if you’re offering me diamonds and rust. I’ve already paid. Vanaf 2007 wordt de laatste zin: “ Well, I’ll take the diamonds”.

In deze laatste zuurzoete nostalgie, gouden dromen en ontzilverde verwachtingen horen we de voortschrijdende tijd, hoe een iemand evolueert. Het verleden blijft hetzelfde, alleen de terugblik verandert.

Mag 14 februari vooral een dag zonder gebroken harten zijn...

Frank DE VOS

(1) http://mededelingen.over-blog.com/article-27863328.html

(2) http://www.youtube.com/watch?v=GGMHSbcd_qI

Vandaag drukken we op een knopje en er stroomt muziek uit een toestel. We kunnen ons de tijd niet meer voorstellen dat er in het dagelijkse leven alleen live muziek bestond. Naast het kerkkoor, kamerorkesten op Koninklijke en adellijke paleizen, het zingen in de huiskamer, op de markt of in de herberg was er ook “één geluid, dat al het gedruisch van het drukke leven steeds weer overstemde, en dat, hoe bont dooreenklinkend, toch nooit verward, alles tijdelijk ophief in een sfeer van orde: de klokken”, schrijft Johan Huizinga in zijn meesterlijke Herfsttij der Middeleeuwen (1919).

Het is pas met de uitvinding van geluidsdragers op het einde van de negentiende eeuw dat er muziek kon worden opgenomen en gereproduceerd. De oudst bekende opname is Au Clair de la lune door de Fransman Édouard-Léon Scott de Martinville(1817-1879) op zijn fonautograaf, de voorloper van de fonograaf van Thomas Edison(1847-1931). Overigens zette Edison niet alleen de gloeilamp op zijn naam maar werkte hij eveneens mee aan de verbetering van de elektrische stoel in de Verenigde Staten.

In de vroege negentiende eeuw ontstonden burgerlijke muziekmaatschappijen die concerten in openlucht zoals op kiosken of in een eigen concertzaal organiseerden. De ensembles die er speelden noemde men harmonieën. Een van deze is nog steeds actief. Opgericht in 1814 als Société Royale d’Harmonie d’Anvers is deze vereniging ouder dan België. Zij heeft het bevorderen van het Antwerpse muziekleven als doel en dit zowel door de organisatie van concerten als het materieel of financieel ondersteunen van kunstenaars of andere verenigingen die hetzelfde doel dienen.

Sinds september 2011 organiseert zij haar activiteiten in een sfeervol pand in het Hertogenpark aan de Desguinlei 90 te Berchem. Dit pand bevat naast Opus 4, een wijn- en tapasbar en Love2arts, een kunstgalerie. Een ideale omgeving om de maandelijkse concerten te beleven.

Samen met voorzitter Frederic Blockx is Dirk Verelst, levensgenieter en een bijzondere erudiete notenkauwer, een van de drijvende krachten.

Dirk Verelst (l.) en Mikhail Bezverkhny, laureaat Koningin Elisabeth wedstrijd 1976 in Opus 4.

Vanaf 1985 was Verelst als docent viool verbonden aan het Conservatorium van Maastricht. Hij doceerde daarnaast kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen, waar hij ook het kamerorkest leidde en was directeur van de Internationale Academie der Kunsten in Mortsel (België). Sinds 2012 is Dirk met pensioen. Hij geeft nog diverse masterclasses in Cremona en pendelt regelmatig naar Zuid Korea voor diverse muziekopdrachten. Hij studeerde aan de conservatoria van Antwerpen en Genève en volgde er een specialisatieopleiding XVIIde en XVIIIde eeuwse muziek op originele instrumenten bij Sigiswald Kuijken, de oprichter van La Petite Bande. Hij werkte bij de Philharmonie van Vlaanderen, La Petite Bande, het barokensemble After Eight, Musica Polyfonica en het Servais Ensemble. Dirk Verelst maakte een aantal plaatopnames en is medewerker bij verschillende muziektijdschriften, hij bespreekt onder andere cd’s en publiceert over vioolpedagogie en methodeleer. Hij is tevens artistiek directeur van de IADK.

*

Samen met accordeonist Bart Wils verzorg ik op 15 februari “Tussen noten en letters”. Voor de eerste maal komt er naast muziek ook poëzie aan bod. Het wordt een mix van mijn Quirilianliedjes en mijn gedichten hand in hand met Bach, Bacalov en Astor Piazola op accordeon. Misschien is dit voor de Société een eerste aanzet om naast een compositiewedstrijd, concerten en beeldende kunst regelmatig de literatuur te omarmen en zo haar cultuuraanbod verbreden.

Meer over de Société Royale d’Harmonie: http://sorodha.be/  en het programma: http://love2arts.com/artists.html

Frank DE VOS