Historische romans, fictie op de achtergrond van waar gebeurde feiten én met een degelijk geschiedenisonderzoek, genieten mijn voorkeur.
Het eiland onder de zee van Isabel Allende met de wreedheid van de slavernij op de suikerrietplantages in het Haïti van de XVIIIe eeuw, De vijand van binnen, een thriller van Mieke De Loof met een schets van het anarchistische milieu in het Wenen van voor W.O.I, Imprimatur van het auteursduo Monaldi & Sorti die na veel archiefwerk de steun van Innocentius XI aan de protestantse Willem van Oranje aan het licht brachten. Overigens betekende deze financiële steun via de bank van de pauselijke familie Odescalchi de val van Jacobus II, nota bene de katholieke koning van Engeland. Niettemin werd Innocentius in 1956 door Pius XII zalig verklaard. Het zijn maar enkele voorbeelden.
*
In zijn bespreking van Bloedgetuigen was Knack-recensent Frank Hellemans vorig jaar alles behalve lovend voor dit – sta me toe – magistrale boek van Johan de Boose dat ik eind 2011 bijzonder graag heb gelezen. (1) De eruditie van de auteur straalt van elke bladzijde.
‘Een strenge eindredactie, waarbij gefocust was geweest op het collaboratieverhaal van de familie Martin bijvoorbeeld, had veel goeds kunnen doen.
Misschien dacht De Boose dat met Het verdriet van België van Hugo Claus deze klus al was geklaard en dat hij dus niets minder dan 'Al het verdriet van Europa' moest serveren om origineel te zijn. Quod non’. (2)
Het zoveelste collaboratieverhaal? Hellemans conclusie vind ik te kort door de bocht, onterecht, zoniet denigrerend.
In tegenstelling tot het verdriet van de autobiografische en ‘provincialistische’ Claus, de Onaantastbare, trekt Johan de Boose weg uit Vlaanderen. Hij brengt een gedegen schets van het Europa van de voorbije eeuw: de aanloop van W.O.I, de Russische revolutie, het interbellum, de Tweede Wereldoorlog….
Langsheen drie verhaallijnen – een Vlaamse collaborateur, een Russische ballerina en een Joodse familie - tekent De Boose de waanzin en de verschrikkingen van de XXe eeuw.
Ronduit magistraal (en Louis-Ferdinand Céline waardig) is de rauwe, cynische taal van de slettenbak, de geschiedenishoer van de twintigste eeuw:
‘Hitler, de Haakneusneuker, te geil voor woorden, een moedermaagd gefuckt, in haar pisgaatje bonken, gefusilleerd worden, woeha een vorm van opera, verdrinken in de zee met de geur van trillende harpen om aangenaam te ontbinden… ‘
De XXe eeuw is een del, het ‘twintigste Post Christum’ met een perfect, volstrekt gewetenloos geheugen die de geschiedenis van de behandelde periode van commentaar voorziet.
Bloedgetuigen,het blijft het boek van triestheid, vernietiging, en ontheemding, dat beklijft.
Frank DE VOS
(1) Johan DE BOOSE, Bloedgetuigen, Uitgeverij De Bezige Bi, 2011, 736 p. ISBN: 978-90-854-2265-5
(2)http://www.knack.be/nieuws/boeken/recensies-volwassenen/romans/johan-de- boose-bloedgetuigen/article-1194972274231.htm
