Aan debuten heeft het dit jaar niet ontbroken. Maar liefst negentien titels, een record, heeft de jury beoordeeld. Daarvan zijn er zeven van vrouwelijke auteurs en twaalf van mannen. Niet alleen in kwantiteit, ook in genres en onderwerpen is sprake van een rijke oogst. Bovendien is een aantal debuten kwalitatief van niveau. Ze zijn leesbaar, spannend, verrassend, hebben vernuftige plots en zijn soepel geschreven.
De uitgevers hebben hun best gedaan om zorg en aandacht aan de boeken van hun nieuwe auteurs te geven. Dat valt zeer toe te juichen.
De bereidheid van uitgevers om zoveel nieuwe auteurs een kans te geven is een aanwijzing dat de markt voor het Nederlandstalige spannende boek commercieel interessant is. Dat is in twee opzichten een heugelijke ontwikkeling. Ten eerste is de Nederlandse thrillermarkt niet meer in hoofdzaak een kwestie van vertaalde Angelsaksische of Scandinavische boeken. Ten tweede zijn Nederlandse auteurs van spannende boeken goed voor een steeds groter deel van de jaarlijkse boekenomzet. En daarmee zijn onze sponsors –de Stichting Lira Fonds en The Read Shop – natuurlijk buitengewoon tevreden.
Voor de jury van de Schaduwprijs werd het er niet makkelijker op.
Er was geen overduidelijke winnaar. We hadden keuze uit meerdere mogelijke winnaars.
De afweging was lastig, want er waren veel uiteenlopende thema’s om te beoordelen.
Een actueel maatschappelijk thema zoals de opwarming van de aarde, de drugsoorlog in Colombia, de tulpenbollengekte, het plattelandsbestaan in Frankrijk, de voetbalwereld, een schilderij van Van Gogh, een ter dood veroordeelde, de lotgevallen van een ouderwetse privé-detective, een familiedrama, een politiek complot of een psychologische verwikkeling.
Het gaat natuurlijk niet over het onderwerp, maar over de kwaliteit van het debuut.
De Schaduwprijs werkt niet met een short list, maar als die zou bestaan, dan waren er vijf titels op gekomen.
Ruben van Dijk: Het Kyoto Complot
Groots opgezet en aangezet, niet te benauwd. Bovendien gaat het ergens over – global warming – en daarmee is het een zeer actueel boek. De auteur heeft een boodschap, hij legt veel uit. Geleidelijk gaat het tempo omhoog. Van Dijk slaagt er in het verhaal netjes rond te breien. Wat in dit geval geen geringe opgave is.
Derwent Christmas: Twee tranen
Een prachtig plot en een afgewogen compositie in bijzondere psychologische thriller. Mooie scènes in de gevangenis en een verrassend slot, maar minder actueel want de doodstraf kennen we al een tijdje niet meer in Nederland.
Patricia van Mierlo: De namen van Maria
Alert, snel en bij vlagen rauw, met elementen die heel geloofwaardig zijn ontleend aan het ware criminele leven. Het verhaal is gecompliceerd, maar Patricia van Mierlo weet personages, décors en sferen goed neer te zetten, ook al gebeurt dat soms wel erg uitbundig.
Abraham Peper: Het duister van de nacht
Een hard boiled detectiveroman à la Raymond Chandler, een klassiek thrillergenre waarvoor in Nederland nauwelijks meer belangstelling bestaat. Vol vaart, met zelfspot en onderkoelde humor. Een doorlezer. Al is het verwarrend dat figuren steeds weer iemand anders blijken te zijn, of toch weer niet.
Daniëlle Hermans: Het Tulpenvirus
De jacht op een kloon van de beroemde tulp Semper Augustus met historische verwijzingen naar de ‘tulpengekte’ van de 17-de eeuw. Een avontuurlijk verhaal, goed uitgezocht, maar wie is het kwaadaardige meesterbrein? Dat wordt tot en met de laatste pagina niet duidelijk.
&
De jury heeft zich beraden en is tot een oordeel gekomen.
De winnaar van de Schaduwprijs 2008 is een debuut dat sterk is opgebouwd, stilistisch deugt en goed is geschreven. Vanuit een gedisciplineerde structuur weet de auteur heden en verleden door elkaar heen te weven. Pas heel geleidelijk, intrigerend gedoseerd, komt niet alleen de misdaad in beeld die de hoofdpersoon in de dodencel heeft gebracht, maar ook diens wrange wraak.
Derwent Christmas met zijn debuut Twee tranen.
&
De Schaduwprijs is een initiatief van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM). De prijs, die is vernoemd naar de hoofdpersoon van de boeken van misdaadauteur Havank, bestaat uit een geldbedrag van € 1.000,- en een zeefdruk van ‘De Schaduw’, gemaakt door Dick Bruna.
De prijs wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Lira Fonds en The Read Shop, de sponsors van de Gouden Strop.
De jury van de Schaduwprijs bestaat dit jaar uit:
Roel Janssen, voorzitter GNM
Marieke Bemelman, bestuurslid GNM
Alwin van Ee, bestuurslid GNM
Jos van Cann, bestuurslid GNM
Eva Maria Staal, winnares Schaduwprijs 2007
Foto: Kris Kenis