Nog een bekroning tijdens de week van de Sociale Film. Op vrijdag 7 november 2014 werd in de Permeke Bibliotheek de Prijs voor de beste sociale film uitgereikt aan Stijn Coninx voor zijn film Marina (2013)

Robbe De Hert

Cineast Robbe De Hert vertelde in zijn vertrouwde Antwerps dialect over zijn eerste ontmoeting met Stijn Conincx, toen deze pas als assistent werkte. Hij had zeer lovende woorden voor Stijn, de toenmalige regisseurs wilden allemaal met deze jonge veelbelovende assistent werken.

Stijn Coninx

Robbe De Hert reikte de Gouden Mira voor de Sociale Film uit aan Stijn Coninx, waarna deze op zijn beurt enkele anekdotes aanhaalde uit zijn vroege jaren als filmmaker. Hij uitte zijn grote bewondering voor de pionier Robbe De Hert. Daarna werd de film Marina vertoond.

Deze film gaat over een migrantengezin uit een arm dorpje in Calabrië, dat in de jaren ‘50 naar België komt, op zoek naar een betere toekomst. De kleine Rocco, die bezeten is door muziek, groeit, ondanks vele tegenwerking, uit tot een zanger met wereldfaam. De film die reeds vele filmprijzen kreeg, viel ook in deze Filmweek 2014 oververdiend in de prijzen. Het is een ontroerend tijdsdocument over het werk van de migranten in de steenkoolmijnen, over een ontworteld gezin, dat worstelt met zijn identiteit, maar vooral over de passie van de hoofdpersoon, die uiteindelijk slaagt in zijn doel. Pakkende vertolking van hoofdrolspeler Matteo Simoni.

De Prijs voor de beste Sociale film was een initiatief van de voor enkele jaren overleden Raoul Maelstaf, die ook aan de basis lag van de Vereniging ter bevordering van de Animatiefilm. Sinds 2010 worden de Filmweek en de Prijs opnieuw ondersteund door verschillende organisaties die dezelfde doelstellingen delen. De voorbije jaren werd het samenwerkingsverband nog uitgebreid met meerdere Antwerpse instellingen.

Joke VAN DEN BRANDT

Foto’s: Frank Ivo van Damme

Bezig in de herinneringen van Stijn Streuvels. “1910. Met Dr. Emile Lauwers mijn eerste reis naar Londen, waar een merkweerdige Japanse tentoonstelling te bezichtigen viel, ’t geen mij toen volledig bekend maakte met land en volk van het Verre Oosten. Op diezelfde reis heb ik Shakespeare zien opvoeren door Engelse acteurs, en dan nog wel met de vermaarde Bierbaum-Tree in de hoofdrollen.” Dat maakte me nieuwsgierig. Zou er iets over die Bierbaum-Tree te vinden zijn? Een filmfragmentje wellicht? Het kostte de nodige moeite iets te achterhalen, maar dat is Streuvels’ schuld. Ik zocht in mijn naslagwerken bij de B, op Bierbaum-Tree. De auteur verschreef zich echter: hij bedoelde Beerbohm Tree, die volledig Herbert Beerbohm Tree heette, later zelfs Sir en bijgevolg onder de T moet worden gezocht. Max Beerbohm was een broer van hem, en de dichteres Iris Tree een van zijn dochters. Sir Herbert Beerbohm Tree (1852-1917) verwekte ook nog enkele buitenhuwelijkse kinderen. Regisseur Sir Carol Reed is een zoon van hem, en acteur Oliver Reed bijgevolg een kleinzoon. Goh, van Sir Herbert Beerbohm Tree zelf had ik echter nooit gehoord. Eerst vond ik een audiofragment, ooit verschenen op His Master’s Voice:

http://www.youtube.com/watch?v=vCG2KY8jpdg

Wat later trof ik ook nog eens beeldmateriaal! In 1899 verfilmde The British Mutuscope and Biograph Company in een regie van William Kennedy, Laurie Dickson én Walter Pfeffer Dando King John. Het is de oudst bekende verfilming van een werk van William Shakespeare, Er resteert een fragment waarin Sir Herbert Beerbohm Tree naar mijn smaak een potje overacting van de bovenste plank ten beste geeft:

http://www.youtube.com/watch?v=SXCvWkjCTvo

Bert BEVERS

Voor de zoveelste keer (wat is en blíjft het toch een charmante rolprent) Le fabuleux destin d’Amélie Poulain van Jean-Pierre Jeunet weer eens bekeken. Aanleiding deze keer was het lezen van de herinneringen van Raymond Queneau (als Privédomein verschenen onder de titel Mijn moeder zong). Queneau is ook de auteur van Zazie dans le métro. Aan de door Louis Malle verfilmde versie van dat boek (met Philippe Noiret in een hoofdrol) is Le fabuleux destin d’Amélie Poulain op sommige punten visueel beslist schatplichtig. In het begin van Jeunets film schrapt een man een naam uit zijn adresboek. In Mijn moeder zong luidt Notitie 1982 van Queneau:“De kleine pleziertjes: in je agenda de naam en het adres doorhalen van iemand die overleden is.” Die scène en het citaat komen toch praeter propter overeen, niet? Jeunet moet Queneau beslist hebben gelezen!

Een andere overweging: zou Audrey Tautou (de hartveroverende actrice die Amélie Poulain vertolkt) vernoemd zijn naar Audrey Hepburn? Het is een eerder zeldzame naam, dus ik vermoed dat Tautou’s mama (of papa natuurlijk, dat kan ook) een bewonderaarster van La Hepburn was. Ook Jean-Pierre Jeunet (de regisseur van Audrey Tautou in Le fabuleux destin d'Amélie Poulain en Un long dimance de fiançailles) moet een boontje voor die andere Audrey hebben: de slotscène van Le fabuleux destin d'Amélie Poulain, waarin Audrey 2 achter op de brommer zit bij Mathieu Kassovitz, is voor filmkenners duidelijk een vette knipoog naar de scène uit Roman Holiday waarin Audrey 1 achter op de scooter zit bij Gregory Peck….

Bert BEVERS

Dankzij de wonderen van het wereldwijde web heb ik kunnen genieten van een film van een regisseur van wie ik nog nimmer had gehoord over een dichter voor wie hetzelfde geldt. Maar welk een openbaring! Sergei Paradjanov (1924-1990) was een Armeens cineast die volledig los, hetgeen destijds geen evidentie was, van het door Moskou gepredikte sociaal-realisme werkte. Ik heb het over Tsvet Granata uit 1969, in het Nederlands De kleur van granaatappels. Het betreft een interpretatie van het leven van de 18^deeeuwse Armeense dichter Harutyun Sayatyan, in zijn dagen bekend onder de naam Sayat Nova. Die leefde, afhankelijk van de bronnen, van 1712 of 1722 tot 1795. Hij werd in ieder geval 73, maar misschien dus wel 83. Dat hij in Armenië iets heeft betekend blijkt wel uit het gegeven dat er in de provincie Ararat ginder een stadje Sayat-Nova heet. Er wonen wel nog geen 2000 mensen, maar toch….

Het is lang geleden dat een regisseur me 73 minuten lang wist te ontroeren, doen opkijken, verbazen en wat dies meer zij. The colour of pomegranates (ik vond de productie met Amerikaanse ondertiteling) is een uitgesproken lyrische film. Eigenlijk één lang visueel, en dan ook nog hermetisch, gedicht. Hier en daar zijn de overgangen wat stuntelig, maar grosso modo is dit een lust voor het oog. Boordevol werkelijk beeldschone vondsten. Om u een idee te geven: knisperend perkament, natte boeken die uit worden gewrongen, Sint-Joris die gewoon even passeert, ruisende veren, draaiende engelen, steigerende paarden, warmbloedige offers, stuiterende gouden ballen, walmende wierook, heel veel kleden (de betekenis daarvan moet ik nog eens nazoeken), walmende wierook en een tempel die langzaam volloopt met schapen.

Deze film is van een ongenaakbare schoonheid. Is een bizarre, soms surrealistische, choreografie van poëtische bedwelming. De acteurs zijn eerder onbekenden. Bij naam dient zeker Tieran Mansurian te worden genoemd, die een beklijvende geluidsband met allerhande tinkelende klanken en wondermooie zang creëerde.

Terzijde, kortom, met de lectuur en kíjken:

http://www.youtube.com/watch?v=MAqRNmTqaOM

Bert BEVERS

Van Herbert George (H.G.) Wells werden nogal wat boeken verfilmd. De auteur (1866-1946) moet er zelf nog een aantal van hebben gezien. Reeds in 1932 bewerkte Erle C. Kenton Wells The Island of Dr. Moreau tot Island of Lost Souls (met Charles Laughton en Bela Lugosi). Een jaar later kwam The Invisible Man van James Whale (met Claude Rains in de hoofdrol) in de bioscopen. Andere bekende verfilmingen van boeken van Wells zijn natuurlijk The War of the Worlds uit 1953 (van Byron Haskin, met Gene Barry) en The Time Machine uit 1960 (van George Pal, met Rod Taylor).

Een andere Wells-adaptatie, die ik nu voor het eerst zag dankzij YouTube, is Things to Come van William Cameron Menzies. Die werd in 1936 gedraaid in de studio’s van London Films van Alexander Korda. Het is een verbluffende evocatie van de oorlog die nog moest komen. Toen ik het levenslicht zag was die al negen jaar afgelopen, maar als Wells’ verwachting uit was gekomen had ik tot mijn zestiende moeten wachten want in Things to Come is alles in het fictieve Everytown (na oorlog, pest en opstand) pas weer in 1970 normaal.

De decors zijn indrukwekkend. De glazen stad uit het tweede deel van de film, en de lanceerinstallatie voor de eerste raketvlucht naar de maan moeten beslist indruk hebben gemaakt op Edgar Pierre Jacobs, want regelmatig moest ik bij het zien van deze rolprent denken aan sommige albums van Blake & Mortimer. Cameravoering en montage zijn eersteklas!

Onder de acteurs diverse klasbakken als Cedric Hardwicke, Raymond Massey en Ralph Richardson. Hardwicke speelt Theotocopulos, die de verworvenheden van de moderne tijd niet erg ziet zitten: What is this progress? What is the good of all this progress onward and onward? We demand a halt. We demand a rest...an end to progress! Make an end to this progress now! Let this be the last day of the scientific age!maakt hij van zijn hart geen moordkuil. Prima film! Ook H.G. Wells zal destijds beslist zijn ogen uit hebben gekeken. Things to Come is volledig te bekijken op YouTube:

http://www.youtube.com/watch?v=9miSJvuLJ9c

Bert BEVERS