Zoals elk jaar september de maand is waarin de scholen de deuren heropenen, zal ook dit jaar in de herfstmaand het Festival van Vlaanderen doorgaan. De seizoenbrochure is net van de Roulartapersen gerold en het blad bekijkend wacht het publiek weer heel wat fraais.

Het 57^ste seizoen gaat door van 13 t/m 27 september en staat in het teken van La Sauvagerie. Nonkel Van Dale verklaart het woord als mensenschuwheid, asociaal gedrag, met als tweede betekenis wreedheid en verwijst daarvoor naar barbaarsheid. De festivaldirectie onderlijnde tijdens een informele lunch dat het programma deze betekenissen niet bijvalt maar bestrijdt. Elk concert is een protestmanifestatie tegen deze toestanden en elk initiatief een voorbeeld van sociale betrokkenheid in een rauwer wordende samenleving. Toch wil het festival geen Veertiendaagse van de Braafheid zijn, maar draagt elk element iets wilds en duivels in zich.

De laatste jaren is getracht het academisch karakter van het muziekfestival te doorbreken. Het gebeurde stapsgewijs en in stilte. De sprong wil nu groter zijn en luider klinken. De basis-ingrediënten zijn niet wezenlijk veranderd, hebben enkel een populairder karakter gekregen zonder populistisch te worden, door niet eerder getoonde sterren met een tikkeltje rood bloed, aangevuld met de publiekslievelingen met een maatschappelijk kritische stem.

Traditioneel opent het festival met OdeGand, een muziekfeest langs en op de Gentse binnenwateren. Alle muziekgenres komen aan bod, zoals dat gebruikelijk is op de eeuwenoude wekelijkse markt in steden en gemeenten. Langs de oever of in bootjes kan het publiek meer dan 60 concerten consumeren. In het verleden gaf elke standhouder twee shows, dit jaar zal dat driemaal zijn, op vraag van het intussen trouwe en gulzige publiek, dat tussen 13 en 19 uur meer keuze heeft en minder moet hollen om spek naar de bek te krijgen.

Na de markt volgt een voorproefje van het dessert, een slotconcert met een ‘verrassend voorprogramma’. Tijdens de lunch lag de verrassing voor de organisatoren nog niet vast. Er werd nog geproefd als gepast en gewikt, als zijnde geschikt, zoals dat nu eenmaal op markten de gewoonte is. In primeur: de bezoeker zal vergast worden op een Chinees circus dat een spectaculair en tegelijk waanzinnig programma brengt. De ene verbazing zal over de andere verrassing rollen. De acts worde live begeleid door een orkest dat de zotste toeren uithaalt.

Wat ook niet onvermeld mag blijven is de komst van AngelaGheorghui. Zij zingt voor het eerst in Gent. Ook de Fado-avond belooft een juweel van een concert te worden door de vocale passie van Joanda Amendoeira en haar lichamelijke inzet, waarbij geen spier in ruststand staat.

Het openingsconcert gebeurt traditioneel in de kathedraal met, niet-traditioneel, een huwelijk tussen Bl!ndman en La Capilla, het vroegere Capilla Flamenca. Voorafgaand aan de hoofdschotel serveren de twee heren van Les Chanteurs d’Oiseaux dartele vogelgeluiden. Het hoofdgerecht verbergt dieren als geestelijke leiders, als loutere versiering of als duivels. Op dezelfde locatie staat de volgende avond de schijnbaar brave maar altijd bronstige Bach centraal. O.l.v. Masaaki Suzuki, ter plekke gebracht op een gelijknamige moto, worden twee cantates, een concerto en een Mis opgediend door het Bach Collegium Japan. Een unicum, want dit gezelschap is zelden of nooit in ons land te zien. Het slotgedeelte, de Lutherse Mis in G is het heilig verklaren van het Lam, het Agnus Dei.

En zo heeft elk concert of initiatief een extra laagje ter versterking van het genot. Niet voor de hand liggende locaties werden gevonden, tot en met het Museum Dr. Guislain, met als extraatje – exclusief! – voor het reguliere publiek onbekende ruimten van het Guislaingesticht. Ontegensprekelijk wordt elk jaar gezocht naar zowel verjonging als vernieuwing. Het maakt van de 57ste editie een festival van superhoog niveau. Stijl en klasse, gesausd met onbekende kruiden. Wie niet een paar concerten vindt, verwant aan zijn eigen ingesteldheid, komt in de nabijheid van de nieuwe barbaren. Zij dragen in hun vaandel het opschrift La Sauvagerie. Een levensvorm waar Gent Festival 2014 de oerdomme kracht en doodstomme macht nu eens licht dan weer zwaarder van wil aantonen.

Guido LAUWAERT

programma en speeldata: www.gentfestival.be

De poëzieploeg van GeelZucht gaat er dit jaar opnieuw tegenaan: ook de Tour de France 2014 wordt verslagen in gedichten. Vanaf zaterdag 5 juli staat er dagelijks vanaf ten laatste 19.00 uur een kersvers gedicht over de etappe van de dag online. Het is reeds de vijfde editie van GeelZucht. De ploeg bestaat deze keer uit (van links naar rechts) Bert Bevers, Patrick Cornillie, Paul Rigolle, Fleur De Meyer en wegkapitein Frank Pollet.

http://geelzucht.wordpress.com/

■

Guido Lauwaert

De Verenigde Staten en Duitsland dreigen met nieuwe sancties als de Russen nog langer stiekem wapens aan de Oekraïense Russen bezorgen. Na het afpakken van de Krim, het Cuba van Rusland, is de ondersteuning een stille strijd om gebiedsuitbreiding, daar komt het op neer. De rijke heeft altijd net zulke grote honger als de arme.

Opvallend in dit conflict is de stilte van Groot-Brittannië. Het afzijdig houden is zo opmerkelijk dat men zich vragen begint te stellen. Waar er ook maar ruzie is, steeds staan de Britten klaar om met opgeheven vinger harde taal te spreken. Groot-Brittannië schurkt zich politiek te pas en te onpas tegen de V.S. aan en is er als eerste bij om met oorlogstuig en mensen uitgedost in kledij die bij het oorlogsgebied passen, deel te nemen aan de spelen. En nu houdt Downing Street met de handen in de zakken de lippen stijf op elkaar. Eigenlijk is er maar één vraag: Waarom? En één antwoord: Daarom! De ingrediënten van de vraag zijn al gegeven, rest enkel toelichting bij het antwoord te geven.

De stilte van Downing Street is ingegeven om geen slapende honden wakker te maken. Als er één land rijk is aan buitenposten is het wel het zich nog steeds wanende British Empire. Door een bemoeienis zou het wel eens op de eigen buitengewesten gewezen kunnen worden en waar het Britse rijk koppig aan vasthoudt. De Britse buitengewesten zijn om te beginnen een twintigtal eilandjes, midden in de Indische Oceaan, die bekend staan als de British Indian Ocean Territory. Eens in het jaar komt de gouverneur in een motorsloep aangevaren en zwaaien kindertjes met vlaggetjes en zingen hem toe met het enige Engelse liedje dat ze kennen.

In totaal telt de British Empire tien buitengewesten, waarvan the Rock, beter bekend als de rots van Gilbraltar, en de Falklandeilanden de bekendste zijn. Maar het stuk graniet Ascension in de Zuid-Atlantische Oceaan behoort er ook bij. Net als Tristan, Sint-Helena, Bermuda, Noord-Ierland en Brits West-Indië. Tot één seconde na middernacht op 1 juli 1997 was ook Hongkong Brits eigendom. Het is de enige kolonie die, na bevrijd te zijn van de Britten, is opgenomen door het buurland China. Maar nog altijd hebben de Britten er een vinger in de pap, zij het moreel. De Britten blijven er van uitgaan dat Hongkong zo succesvol zal zijn dan tijdens hun patronage. In de Foreign Correspondents Club  wordt nog steeds op de vraag hoe het met de toestand van de stad momenteel gesteld is, geantwoord ‘verleden kon beter, heden gespannen, toekomst nog te bezien.’ Ja, de kwaliteit van de Britse koppigheid houdt stand tot de laatste vezel.

Oei! Misschien heb ik met dit exposé sommige mensen op vieze gedachten gebracht. Mensen die Vlaanderen binnen België willen laten bestaan, maar in ruil voor die toegeving denken aan het opnieuw inlijven van verloren gebied. Als het een eigen gewestelijk ministerie van Landsverdediging krijgt, wat niet onmogelijk is in een land dat er internationaal om bekend staat ministeries aan de lopende band te leveren, zou het wel eens kunnen denken aan het heroveren van Frans-Vlaanderen. Nadat Frankrijk, groot maar slap ter bene staande, verslagen is, zou dat nieuwe ministerie zijn blik kunnen laten vallen op het Verloren Land van Brabant en Limburg. De grens van Vlaanderen zou dan tot aan de Moerdijk reiken en een belangrijk deel van de Maas weer in eigen handen hebben. Dan kan het denken aan het heffen van tol. Tot het bedrag is terugbetaald dat Vlaanderen verloren heeft door de sluiting van de Schelde. Met rente, uiteraard.

Vlaanderen wordt dan weliswaar door de omliggende landen geen eiland, maar figuurlijk wel, en zal het even welvarend zijn dan Singapore, van 1819 tot 1959 in handen van het Britse Koninkrijk. Het verlies van deze kroonkolonie werd door alle Britten luidkeels betreurd, met voorop Winston Churchill. Zijn de nevengewesten van Vlaanderen weer veroverd, dan zal er niet getreurd maar gejuicht worden, met voorop Bart De Wever, de man met als geestelijke voorvader Staf De Clercq, en beschreven als ‘ STAF DE STERKE - LEIDER / LEERDE / LAMMEREN / IN LAARZEN / LOPEN’, in het door Hugoké getekende en door Hugo Claus geschreven stripverhaal Belgman.

Guido LAUWAERT

Een zware griep en een computerziekte: vier dagen lang kon ik geen mails lezen of verzenden en was niet langer deelachtig aan het wereldwijde net.

Véél erger, ik kon “mijn documenten” niet raadplegen. Uitgerekend op het moment dat ik aan het werken was aan een doorwrochte, dringend aan te leveren tekst.

Kortom, de wet der reeksen én de wet van Murphy in volle werking.

*

Je voelt je plots niet alleen van de wereld afgesneden maar, erger nog, je staat geheel machteloos om het probleem aan te pakken, laat staan op te lossen. En je lijdt aan een bijzondere vorm van tijdelijke amnesie: een (groot) deel van je geheugen is immers opgeslagen in dossiers die je niet kan inkijken.

*

Neen, geen vakantiegevoel, geen oase van rust. Integendeel, gelet op een deadline ofte date guillotine, de kwellingen van het (zo goed als afgeschafte) vagevuur (zeggen theologen, toch).

Anderzijds dacht ik aan Paul Joostens die zich bewust isoleerde in zijn “abdij”...

*

Excuses dus voor het niet beantwoorden van mails of berichten op FB.

*

Sinds een half uurtje ben ik nu terug in de gemeenschap der levenden... En nu, even wennen aan het mirakel en dan aan de slag: inhalen!

Tekening: Jan Scheirs

HFJ

Er zijn van die momenten waarop iedereen dagelijks wel eens nadenkt, afhankelijk van zijn situatie, over de kunst van het nadenken. De rijke overdenkt zijn armoede, de onschuldige zijn schuld, de acteur zijn geklooi, de journalist het opgeblazen nieuws, de man zijn potentie en de vrouw waarom er verdomd maar geen kind komt van zijn seksuele snoeverij. De hele kunst is om niet eens te denken. Het lukt niemand, ook niet de opperstalmeester van het grootste luchtkasteel ter wereld.

En een van die momenten waarin hij denkt, wanneer zijn luchtvoertuig naar Rome vliegt en hij even de ogen sluit, dat hij die Brave Little Belgians toch mooi heeft ingepakt, vraagt hij zich af hoeveel keer in zijn positie hij een land, zijn volk en zijn leiders al heeft ingepakt. Hij wil niet het antwoord weten, want hij weet dat de beste vragen degene zijn zonder antwoorden. De vraag is al vele malen opgedoken. Op het antwoord zit niemand te wachten, hij allerminst. In plaats van een antwoord komt er na de vraag een feit bovendrijven. Namelijk dat hij als inpakker een woordkunstenaar is. Zonder dat talent was hij nooit opperstalmeester geweest. Dat beseft hij maar al te goed. Maar hij is het nu eenmaal en blijft dat, zolang de wet het toestaat en hij zijn broek niet laat zakken in de Sint-Pietersbasiliek van Rome, omdat hij alle reële en denkbare voorrechten heeft die nu eenmaal passen bij het opperstalmeesterschap.

Er mag dan wel eens wat kritiek zijn op de beloftes die hij niet is nagekomen, hij weet dat zijn positie daar boven staat. Door het feit dat die voorrechten voor de wereld die geen weet heeft van wat er zich in zijn werkkamer en leefruimte afspeelt, wel een antwoord heeft op die vraag, zonder enige betekenis echter, want hij is de opperstalmeester. En niet alleen de opperstalmeester maar ook de woordvoerder van de hele bemanning van het grootste luchtkasteel ter wereld.

Andere opperstalmeesters moeten zich af en toe zorgen maken over hun positie, maar hij niet. Hij is een burger boven alle verdenking door de steun van zijn bemanning, waarvan sommigen slechts in schijn zijn woorden en daden bekritiseren, omdat zij nu eenmaal aangeduid zijn, door hun onderstalmeester, om het niet eens te zijn met de opperstalmeester. Dat zij enkel tijd moeten winnen om te kunnen opvallen, voor hun achteropvliegend luchtkasteel Ook zij beseffen dat raken aan het systeem inhoudt dat het grootste luchtkasteel dan lucht verliest en elke lek, hoe klein ook, een grote wordt, en een grote garandeert een crash, meer dan een crash, a car wreck. Elk wrak valt eigenlijk op te lappen, zodat het applaus oogst en boegeroep kan opleveren om hun hindernissenspel.

Wat zou hij zich zorgen maken over zijn positie als alles maar schijn is, en de massa, wegens de domheid van zijn eigen gewicht, blijft samendrommen om een glimp van hem op te vangen en denkt dat hij naar hen wuift, terwijl hij gewuifd heeft omdat een cel van de software die bij de eerste gedachte om opperstalmeester te worden bij hem actief is geworden, de cel van het wuiven is. Het gebeurt dat hij dat wuiven beu is, alles went, zelfs alcohol en comfort, maar de automatische piloot activeert het gebaar, zodat het beu worden geen zuur in de maag oplevert.

Eenmaal de ogen weer geopend weet hij dat hij over een kwartier weer moet wuiven. Zal hij knielen of buigen voor de paus, hij de opperstalmeester van het grootste luchtkasteel ter wereld? Hij zal zeggen, ‘Nice to see you. I’m happy to be here, master of heaven and hell. Many thanks, latin man?’ Over de toespraak die volgt hoeft hij zich geen zorgen te maken, een staljongen is verantwoordelijk voor de overhandiging van de toespraken in de juiste volgorde.

Maar goed. Hij weet, over een paar dagen ben ik thuis, doe mijn schoenen uit, mijn kostuum, trek een joggingpak aan, val in mijn divan en grijp in een automatisch gebaar naar de zapper en zie hoe ik het volk kan inpakken, en het volk zich gewillig laat inpakken. Zo is nu eenmaal elke bevolking, zal hij denken, dat in luchtkastelen gelooft en wuift naar de opperstalmeester. Of hij nu groen ziet, blank, oranje, geel, grijs of zwart. En daarom moet ik morgen weer op stap met mijn luchtvoertuig, wuiven en toespraken houden waarvan ik een kast vol heb. Er moeten slechts wat sleutelwoorden en naamwoorden aan veranderd worden. Maar daar zorgt zijn gescreende staljongen wel voor.

En met de paus die hem op de televisie voorgaat naar zijn werkvertrek, valt de opperstalmeester in slaap, en hoog boven de wolken van zijn slaap komt Billie Holiday naderbij, al zingend op sarcastische toon: ‘They can’t take that away from me.’

Guido LAUWAERT