Van Hugo Claus naar Joris van Severen, de stap is voor mij gauw gezet. In De Verwondering (1962), het absolute proza-meesterwerk van Claus, spookt de schaduw van de leider van het Verdinaso, de “Imperiale Staatsman”, die ook expliciet ter sprake komt in Het verdriet van België (1983). Hij staat ook centraal in de roman De vijanden (1962) van Piet van Aken (nog zo'n slachtoffer van de collectieve literaire amnesie...)
De voornamelijk Latijns georiënteerde Van Severen was achtereenvolgens flamingant, bewonderaar van de Russische revolutie, Vlaams-nationalist en belgicist, niet in de huidige betekenis van aanhanger van de unitaire staat, maar als “groot-belgicist”, ideoloog van het staatkundige herstel der Nederlanden als erfopvolger van het Middenrijk of de Bourgondische Kreits.
In de loop der jaren heb ik uit historische belangstelling en dorst naar primaire bronnen een stevige verzameling Van Severiana opgebouwd, van het tijdschrift Ter Waarheid tot militante brochures van het Verdinaso en zijn na-oorlogse nasleep.
Van Severen was een fascinerende persoonlijkheid, dat blijkt voldoende uit de talrijke geschriften die aan hem en zijn elitaire beweging gewijd werden (o.m. door Rachel Baes, Arthur de Bruyne, Luc Delafortrie, Hendrik Elias, Romain van Landschoot, Piet Tommissen, A. W. Willemsen, Lode Wils – uit het geheugen, dat is nu eenmaal de huisregel bij deze “notities”).
Congo-specialist Jef van Bilsen, adviseur van Patrice Lumumba en later commissaris van de Koning voor Ontwikkelingsamenwerking, was een van de Dinaso's die na de moord op Van Severen voor het verzet kozen, net als de industrieel Franz van Dorpe, terwijl Jef François of Pol Le Roy zich resoluut en met volle overtuiging in de collaboratie engageerden. Over Van Severen heb ik gesprekken gehad met baron Pierre Nothomb (vader van...), die destijds (begin de jaren zestig) nog senator was en geregeld een hartsvriendin in Antwerpen bezocht; met de surrealistische dichter en collagist E. L. T. Mesens (“le flamingant de Londres”); uiteraard met de dichter en criticus Pol Le Roy, die leidinggevende functies bekleedde in het Verdinaso en na de dood van de Leider de Groot-Germaanse toer opging; en met mijn dierbare vriend taaltuinier Maarten van Nierop, directeur van de Standaard-Uitgeverij, die veel voor mij betekend heeft.
Niet te verwonderen dus dat ik altijd met belangstelling kennis neem van de Nieuwsbrief Joris van Severen. In de jongste aflevering (tweede trimester 2003) wordt Mededelingen nr. 203 (januari 2013) geciteerd.
Naast de driemaandelijkse nieuwsbrief publiceert het Studiecentrum Joris van Severen vzw een jaarboek, waar CDR-medewerker Hendrik Carette, (een even onvoorwaardelijke als onkritische) bewonderaar van Joris van Severen, geregeld aan meewerkt.
*
Het moet niet altijd zwart zijn. In een volgende aflevering zal ik het hebben over mijn vrienden uit het verzet.
*
Ondertussen lees ik in Gemengde berichten, de altijd even lezenswaardige als verrassende blog van mijn vriend en gewaardeerde CDR-medewerker Bert Bevers die ik dagelijks oproep: ”Mmmm, zalig geluncht. Met boterhammen met boter, een beetje mayonaise en grijze garnalen. Dit is echt een van mijn lievelingsgerechten!”. We delen dus niet alleen de belangstelling voor B-films...
Henri-Floris JESPERS
Nieuwsbrief Joris van Severen, driemaandelijks tijdschrift, is een ledenblad van het Studiecentrum JvS, p/a Maurits Cailliau, Paddevijverstraat 2, B 8900 Ieper. XVIIde jg., tweede trimester 2013. De ledenbijdrage bedraagt 29 € (inclusief het 17de jaarboek JvS, te verschijnen in mei), te storten op postrekening
IBAN BE71 0001 7058 1469 / BIC BPOTBEB1, t. n. v. Studiecentrum Joris van Severen, 8900 Ieper.
Jaarboek 15, 2011, 208 p., kaftillustratie:Jan Wouters
Jaarboek 16, 2012, 208 p., kaftillustratie: Albert Poels
1967: Aan tafel met mr. Karel Geirlandt (1919-1989), wegbereider van het Gentse Museum voor Hedendaagse Kunst, thans SMAK. Aan mijn linkerzijde, haast buiten de foto, oud-premier Théo Lefèvre, Galerie Margaretha de Boevé, Assenede. 
1976: Met Ivo Michiels (1923-2012) en Walter Soethoudt, V.E.C.U, Antwerpen. 
1977: Met componist Renier van der Velden (1910-1993), Kasteel van Ham te Steenokkerzeel 
