Catalogus

In de statige waterburcht Cortewalle te Beveren opende Henri-Floris Jespers gisteravond de tentoonstelling Kleurenspinsels uit verre ogen, waarbij hij uiteraard citeerde uit de poëzie van de kunstenares.

Henri-Floris Jespers

Dames en Heren,

Even uit de keuken praten.

Het begon met achteloos aan het papier toevertrouwde 'krabbels', het soortement onbewuste tekeningen dat je spontaan maakt tijdens lange vergaderingen of telefonades. Tekenen van verveling én van concentratie tegelijk – maar alleszins tot eigen privé plezier. Tot haar echtgenoot en in alle betekenissen des woords partner Hugo Goris† er nuchter op wees dat ze echt niet zo geringschattend moest doen over wat ze inderdaad slechts beschouwde als een vrijblijvende vorm van spontane verpozing tussen haar drukke activiteiten door. Ze bleef bij haar droedels maar kreeg gaandeweg de smaak te pakken en ging er nu ook bewust mee experimenteren. En met Kleurenspinsels uit verre ogen treedt Beatrijs van Craenenbroeck nu voor de eerste maal naar buiten met haar plastisch werk. (Tussen haakjes: in de omgang spreekt ze nog altijd bescheiden over haar 'werkjes'...)

Deze, haar eerste tentoonstelling kan dan ook beschouwd worden als een impliciete hulde aan Hugo Goris.

zo vereenvoudigd is de waarheid

toegevouwen tot bijna niets

en tussenin groeit feit na feit

als dood bijvoorbeeld en eeuwigheid

*

Naast een coherente reeks van zeven grotere werken op doek met verdunde acryl en een aantal houtskooltekeningen worden we hier geconfronteerd met gemengde technieken, vooral collages.

Kunsthistorisch werd de collage lang tijd neerbuigend benaderd als een mineur of zelfs minderwaardig genre. Sinds enkele decennia wordt er nu wel internationaal gefocust op het voorheen stiefmoederlijk benaderde genre.

Beatrijs van Craenenbroeck is in de leer geweest bij Veerle Rooms, een van de belangrijkste hedendaagse grafische kunstenaars, maar heeft vooral persoonlijk geëxperimenteerd. Zij vervaardigt vormen op karton waarna die overtrokken en vastgelijmd worden met aluminium en dan onder de pers gaan. Vervolgens wordt inkt aangebracht en gaat het werk opnieuw onder de pers. Tot slot wordt de afdruk bewerkt. Het resultaat is verbluffend. Niet alleen wegens de eigen vormgeving, maar ook omdat die precieuze abstracte werken alle eigenschappen en kwaliteiten vertonen van een klassieke gravure.

Beatrijs van Craenenbroeck heeft ook een geheel eigen techniek ontwikkeld: collages met zijde. Ze gebruikt natuurzijde, trekt de geweven stof zorgvuldig maar krachtig open waardoor het materiaal flinterdun wordt. De zijde wordt dan gekleurd en bewerkt met lijm en om te drogen op ramen aangebracht. Delicaat verwijderd worden ze dan meestal verknipt om uiteindelijk in andere vormen (al dan niet evocatief of figuratief) te verschijnen.

Het lot heeft me verbannen

de vogels vliegen uit mijn hoofd

je naam blijft op mijn lippen hangen

een bloem blijft in mijn masker droog

In het vaak barokke, kleurrijke werk van de kunstenares zie je uit een schijnbare chaos allerlei persoonlijke thema's opborrelen.

Gewikt zijnde en gewogen

een ver verhaal bijeen gelogen

Mijn dageraad mijn maat

had kleurenspinsels in zijn ogen

*

Kleurenspinsels, bijeen gelogen? Wees op uw hoede: er is een draad in haar spinrag, vangnet om prooien te verstrikken.

Wij, dames en heren, wij zijn haar gewillige prooien.

Jenny Spanoghe en Jan Van Landeghem

Cristel De Meulder

Het duo Landini (Jan Van Landeghem en Jenny Spanoghe) en sopraan Cristel De Meulder vergastten de kunstenares en haar genodigden op een treffende muzikale hulde.

Tot slot blikte Beatrijs Van Cranenbroeck terug op haar plastisch werk en las enkele kwatrijnen voor.

Tussen de aanwezigen: Janien Benaets, Joke van den Brandt, Rik Van Daele, Frank Ivo van Damme, Jean Van Gastel, Ludwig Goris, Renée van Hekken, Lutgart de Pillecijn, Tony Rombouts en Min Storms.

■

Jan Van Landeghem, Beatrijs van Craenenbroeck, HFJ en Jenny Spanhoge

Joke van den Brandt, HFJ en Renée Van Hekken

Rik Van Daele, Frank Ivo van Damme en HFJ

Fotoreportage: Frank Ivo van Damme

1. Lady Gaga

Zij is er niet echt; Lady Gaga…

maar schittert op het flikkerende scherm

van een kleurentelevisie met een flat screen.

2. Adelheid Roosen

Alleen al haar mooie naam rechtvaardigt

haar wild bestaan.

Haar ogen, haar mond en haar stem zijn

mooier dan honderd zwartrode rozen.

3. Alda Merini

Ook zij, als Italiaanse, was naakt geboren in een sponde

doch zij leed haar hele lange leven aan een open wonde.

Hendrik CARETTE

Stephen King (°1947) hield in Parijs en persconferentie waar meer buitenlandse pers is toegestroomd dan bij die van generaal Colin Powell tijdens de eerste Golfoorlog. Elvin Post had een gesprek met de (terecht) razend populaire schrijver (meer 400 miljoen boeken wereldwijd verkocht). Het exclusieve interview staat vandaag te lezen in De Telegraaf. Het cirkelt rond Kings nieuwe roman Dr. Sleep, een vervolg op klassieker De shining. 'De tijd waarin King in de greep was van zijn verslavingen is allang voorbij, maar het is duidelijk dat hij putte uit zijn ervaringen als zware drinker', aldus Elvin Post. 'In Dr. Sleep wordt de lezer herenigd met Danny Torrance, het jochie uit De shining, dat de meeste mensen op het netvlies staat al zittend op zijn driewieler in de door King bekritiseerde verfilming van Stanley Kubrick.' Terug naar Overlook hotel...

Dankzij de no-nonsense aanpak van Elvin Post (laureaat van zowel De Gouden Strop als De Diamanten Kogel) verneemt de lezer van dit paginagrote interview heel wat over de jeugd van King, zijn debuut (Carrie, aanvankelijk bedoeld als kort verhaal), het schrijfproces ('Ik heb nooit het gevoel dat ik iets zit te verzinnen. Ik heb het gevoel dat die verhalen er zijn. Mijn taak is om ze tevoorschijn te halen. Ik voel me meer secretaresse dan schrijver'). En we weten nu wie zijn favoriete personages zijn: Annie Wilkes in Misery en Johnny Smith uit Dodelijk dilemma, 'een alledaagse man'.

In de boekenbijlage van Le Monde portretteert Macha Séry vandaag Franck Thilliez (°1973), de golden boy van de Franse thriller. Zijn twaalfde opus, Puzzle, staat in de lijst van de best verkochte boeken deze herfst. Net als de door hem bewonderde Stephen King confronteert hij zijn personages graag met extreme situaties die hun psychose versterken en hun persoonlijkheidsstoornis verzwaren.

Een viertal romans van Thilliez verschenen in Nederlandse vertaling bij Sijthoff.

Henri-Floris JESPERS

Konstantinos Petros Kavafis

Op 1 augustus in het jaar 30 vóór Christus bevindt Marcus Antonius zich in Alexandrië. Hij is kort daarvoor twee keer verslagen door zijn politieke rivaal Octavianus. Zijn situatie is uitzichtloos. Hij voelt zich in de steek gelaten door de god Bacchus en heeft de (gelogen) boodschap ontvangen dat zijn vrouw Cleopatra dood is.

Marcus Antonius pleegt zelfmoord door zich op zijn zwaard te laten vallen.

In 1911 schrijft Konstantinos Petros Kavafis (1863 – 1933) in Alexandrië Antonius door zijn god verlaten. In dit gedicht gaan het stoïcisme en de magie van de taalkunst een verbintenis aan die je niet koud laat. Kavafis was de (nieuw-Griekse) dichter van het beheerste en het verfijnde. Onder zijn bezield estheticisme gaat veel schuil. Kavafis’ Alexandrië was vooral een Grieks-mediterrane stad, enigszins apart staand van het Oriëntaalse Egypte. De dichter zou het hedendaagse Alexandrië niet herkennen.

Het Nederlandse taalgebied kent de luxe van twee belangrijke Kavafisvertalingen. In 1977 publiceerde prof. G.H. Blanken het complete werk van Kavafis bij Athenaeum – Polak & Van Gennep. Hans Warren en Mario Molegraaf verzorgden voor uitgeverij Bert Bakker in 1984 een andere vertaling.

Ergens in de jaren tachtig schreef Tamar (Renate Rubinstein) in haar Vrij Nederland-column over het verschil tussen de Blanken-vertaling van Antonius door zijn god verlaten en de vertaling door Warren/Molegraaf. De vraag ‘welke van de twee is het beste?’ heeft mij sinds die tijd beziggehouden.

Gerard Hendrik Blanken (1902 – 1986) vertaalde al in 1934 een reeks gedichten van Kavafis. Hij zag het belang van de dichter zeer vroeg in. De Warren/Molegraaf interpretatie is misschien iets soepeler vormgegeven, maar beide vertalingen vangen overtuigend de tijdloze betovering van dit gedicht. Het prozaïsche van Kavafis’ gedichten (deze contradictio in terminis is de enig mogelijke omschrijving) is een voordeel voor vertalers gebleken. Of het nu om Engelse of Nederlandse versies gaat: je herkent de stem van Kavafis onmiddellijk.

Antonius door zijn god verlaten

Als je plotseling te middernacht hoort
dat een ongeziene stoet voorbijgaat
met verrukkelijke muziek en met geluid van stemmen –
dan moet je niet het lot, dat je nu in de steek laat, en je werken
die mislukten, de plannen voor je leven,
die allen dwaling bleken, nutteloos bejammeren.
Als iemand die sinds lang bereid is, als een moedig man,
moet je de stad Alexandrië groeten, die nu van je weggaat.
Vóór alles: maak je geen illusies, zeg niet dat het
een droom was, dat je gehoor je heeft misleid;
aanvaard niet zulke ijdele verwachtingen.
Als iemand die sinds lang bereid is, als een moedig man,
zo als het jou past, wie zo’n stad waardig was,
moet je rustig naar het raam toe lopen
en luisteren met ontroering, maar niet met
het smeken en klagen van de laffen,
naar de klanken als een laatst genieten,
de verrukkelijke instrumenten van de geheime stoet,
en groet haar dan, de stad Alexandrië die je verliest.

(vertaling Blanken)

Antonius door zijn god verlaten

Wanneer, om middernacht, je plotseling
een onzichtbare stoet voorbij hoort trekken
met stemmen en betoverende muziek –
treur dan niet nutteloos om de fortuin
die van je wijkt, je werken die mislukten,
je plannen voor het leven die allemaal illusies bleken.
Je moet, als was je lang voorbereid en moedig,
vaarwel zeggen aan het Alexandrië dat jou verlaat.
Bedrieg vooral jezelf niet, zeg niet dat
het een droom was, dat je gehoor je misleidde:
laat zo’n vergeefse hoop niet tot je toe.
Je moet, als was je lang voorbereid en moedig,
zoals jou, die zo’n stad vergund was, past,
beheerst naar het venster toegaan
en luisteren, met ontroering, niet met
lafhartig klagen en jammeren, in een laatst genieten,
naar de klank der betoverende instrumenten
van de geheime stoet die voorbijtrekt,
en vaarwel zeggen aan het Alexandrië dat je verliest.

(vertaling Warren/Molegraaf)

Erick KILA

Het begon met achteloos, nonchalant aan het papier toevertrouwde 'krabbels', louter voor het eigen plezier. Tot haar echtgenoot en in alle betekenissen des woords partner Hugo Goris† er nuchter op wees dat ze echt niet zo geringschattend moest doen over wat ze inderdaad slechts beschouwde als een vrijblijvende vorm van spontane verpozing tussendoor. Ze bleef bij haar spontane 'krabbels' maar kreeg gaandeweg de smaak te pakken en ging er nu ook bewust mee experimenteren. Met Kleurenspinsels uit verre ogen treedt Beatrijs van Craenenbroeck voor de eerste maal naar buiten met haar plastisch werk. (Tussen haakjes: in de omgang spreekt ze nog altijd bescheiden over haar 'werkjes'...) Haar eerste tentoonstelling kan dan ook beschouwd worden als een impliciete hulde aan Hugo Goris.

Naast een coherente reeks van zeven grotere werken op doek met verdunde acryl en houtskooltekeningen worden we in het Kasteel Cortewalle geconfronteerd met gemengde technieken, vooral experimentele collages.

■

Open op zondag 24 november, zaterdag 30 november, zondag 1 december, zaterdag 7 december en zondag 8 december, van 14 tot 17 u.

Kasteel Cortewalle

Zwarte Dreef 1

Beveren