Gisteren werd in taverne Rochus te Deurne het 25-jarig bestaan van de culturele vriendenkring Exlibris gevierd. Het vocaal kwartet “Luna” trad op met a capella-bewerkingen door componist Jan Hendrik Van Damme van Franse, Spaanse en Italiaanse traditionals alsmede van evergreens van tango-icoon Carlos Gardel (1890-1935).

Van l. naar r.: Jan Hendrik Van Damme (bas bariton), Govaart Haché (tenor), An Anthonis (mezzo-sopraan) en Britt Van Alsenoy (sopraan).

Joke van den Brandt, die voor de PR van de kring zorgt, werd in de bloemen gezet door secretaris Gert Vingeroets.

Het eerste exemplaar van 25 jaar Exlibris werd overhandigd aan Henri-Floris Jespers.

*

In 1989 opende Johnny Volders het café Exlibris aan de Boterlaarbaan te Deurne. Bibliofiel John Bel en zijn zus Joanna nodigden er aanvankelijk gewoon enkele vrienden uit. De bijeenkomsten groeiden snel uit tot een maandelijkse ontmoeting waarbij telkens een lezing gehouden werd. Na het plotse overlijden van Johnny Volders vond de kring een nieuwe locatie in Taverne Rochus te Deurne. Voorzitter John Bel overleed in 2008. Joke van den Brandt en Gert Vingeroets namen het initiatief om op de ingeslagen weg voort te gaan, onder voorzitterschap van dr. Paul Hoffbauer.

In uitvoering van de uitdrukkelijke wens van John Bel werd in 2009 de twintigste verjaardag van de kring gevierd met 20 jaar Exlibris,  een verzorgde en rijkelijk met kleurenfoto's geïllustreerde publicatie met bijdragen van Joke van den Brandt en Henri-Floris Jespers, de lijst der lezingen en bibliografische aantekeningen betreffende de unieke kring.

Deze publicatie werd nu aangevuld met de brochure 25 jaar Exlibris over de activiteiten 2009-2014.

De lijst der sprekers, die louter uit sympathie lezingen hielden, is zonder meer indrukwekkend. Bovendien hebben de foto-reportages een blijvende historische waarde. Voor latere onderzoekers geven ze waardevolle hints over vooral literaire en muzikale netwerken...

■

25 jaar Exlibris. Oplage: 100 genummerde exemplaren. 28 p., 67 kleurenfoto's.

Intekenen door overschrijving van 15 € (verzendkosten inbegrepen) op rekening

779-5989513-88 van Exlibris.

Foto-reportage: Frank-Ivo Van Damme

Zie ook op deze blog:

Ex-Libris-voorzitter John Bel overleden

http://mededelingen.over-blog.com/article-26244833.html

Feestelijke presentatie 20 jaar ExLibris

http://mededelingen.over-blog.com/article-34145933.html

Weer eens een lijvige aflevering...

*

Henri-Floris Jespers, Guido Lauwaert, Yoeri Vanlangendonck en Jan Scheirs brengen hulde aan Guy Vandenbranden.

Het manifest van De Nieuwe Vlaamse School (1960), mede-ondertekend door Vandenbranden, wordt van onder het stof gehaald en bondig gecontextualiseerd.

Kees Snoek haalt gevoelige herinneringen aan Leo Vroman op.

Scherpe waarnemers Lukas De Vos (“Rooksignalen. Over het Nut van de Sigaar te Zijn”) en Guido Lauwaert (“Woestijnvis zoekt oase”) nemen eens te meer geen blad voor de mond...

Frank De Vos had een gesprek met Frans-Jos Verdoodt, die per 6 augustus zijn functie als voorzitter van het ADVN beëindigt. Hij wordt opgevolgd door Dirk Rochtus.

Frank De Crits is te gast met het gedicht “korte geschiedenis van het wandelen” en Hendrik Carette mijmert over “De raadgevingen van Rainer Maria Rilke”.

De genealogische wortels van Hergé, de vader van Kuifje, worden blootgelegd door Frans Depeuter.

Uiteraard werden ook een aantal eerder op deze blog gepubliceerde berichten opgenomen.

■

Cover: "Zomer" (Beatrijs van Craenenbroeck, acryl)

In de jongste aflevering van het tijdschrift van de Internationale Vriendenkring Anton van Wilderode werden twee stevige, boeiende en onthullende bijdragen opgenomen: “De zachte melancholie van een meesterlijke pen” (Stijn Vanclooster) en “De dichter in Coverack” (Willem Persoon).

*

Vijfenzeventig jaar geleden overleed Joseph Roth (1894-1939), “een van de grootste Europese vertelkunstenaars en journalisten van zijn tijd”, aldus Stijn Vanclooster. Anton van Wilderode besprak in 1937 als een van de eersten in Vlaanderen uitgebreid werk van de compromisloze antifascist Roth, met name de roman De biecht van een moordenaar. Volgens literatuurwetenschapper Els Snick leverde Van Wilderode met zijn bespreking als eerste en enige Vlaming het gedrukte bewijs van Roths verblijf in België.

“Of de Oostenrijkse romanschrijver Joseph Roth hier in Vlaanderen de belangstelling vindt waarop hij recht heeft, weet ik niet. Het buitenland weet hem echter te waarderen. In ieder geval, ieder nieuw boek van deze hoogstbegaafde schrijver komt telkenmale bevestigen dat wij onbetwistbaar te doen hebben met een kunstenaar van internationaal formaat, die een ereplaats verdient in de rij der Europese romanciers waarop de tegenwoordige wereldliteratuur terecht trots is.”

De bewondering van priester-dichter Anton van Wilde voor de monarchistische en resoluut antifascistische houding van Joseph Roth, diens schrijfkunst en humanisme, komt sterk tot uiting in die bespreking, verschenen in Hooger Leven (26 juni 1937).

De boeken van Roth werden eerst niet verboden in nazi-Duitsland. Als Jood besliste hij echter te emigreren.

“Roth heeft uit solidariteit met de slachtoffers van het nieuwe bewind en als Oostenrijkse patriot alle relaties met zijn Duitse uitgevers verbroken. Uit weerzin tegen den rassenhaat werkt hij mee aan het emigrantentijdschrift Die Sammlung, samen met atheïstisch en communistisch gezinden. Hij is er, zegt hij, van overtuigd dat het nationaal-socialisme, dat valse goden aanbidt, veel gevaarlijker is dan openlijk atheïsme, dat God bestrijdt.”

*

In juli 1975 reisde Anton van Wilderode door Zuid-Engeland. Na een verblijf in het piepkleine haventje Coverack schreef hij “Een zomer verzegeld”, vier gedichten opgenomen in de bundel Dorp zonder ouders (1978). Het heeft Willem Persoon altijd al geboeid “bijzondere figuren” na te reizen. Hij brengt het lezenswaardige verslag van zijn “pelgrimstocht” naar Coverack, Van Wilderode achterna. Aan de hand van “Een zomer verzegeld”, van de (onuitgegeven) dagboeken van Van Wilderode (die door zijn nicht Hildegard Coupé de jongste jaren bestudeerd en gecatalogiseerd werden) en van zijn eigen ervaring in Cornwal reikt hij een aantal verhelderende invalshoeken aan.

De publicatie van dergelijke bijdragen maken van de Nieuwsbrief (wat een bescheiden titel...) van de IVA een ware fundgrube voor nader onderzoek.

*

Een bijzonder vermelding verdient ook de (wegens plaatsgebrek helaas) ingekorte informatieve bijdrage van Beatrijs van Craenenbroeck over “100 jaar Gezette van Detroit”. In de vaste rubrieken komt uiteraard de werking van de IVA aan bod.

Zoals altijd werd de Nieuwsbrief voortreffelijk geïllustreerd.

HFJ

Nieuwsbrief van de IVA, XIX, nr. 2, mei-augustus 2014.

Beatrijs van Craenenbroeck, Wezelsebaan 250, B 2900 Schoten.

Hoe je een abonnement kan aangaan wordt nergens vermeld... Mailen dus:

vancraenenbroeck.beatrijs@skynet.be

Op zaterdag 21 juni, de langste dag van het jaar, worden de leden van de Middelheim Promotors met hun familie en vrienden uitgenodigd voor de inauguratie van een poëziewandeling. Vijftien dichters uit Vlaanderen en Nederland schreven een gedicht bij een beeld dat hen inspireerde en zullen dat op de wandeling zelf voordragen bij het betreffende beeld.

Laat u rondleiden tussen de verlichte kunstwerken en ontdek de poëzie van het beeld en het beeld van de poëzie. Curator: Richard Foqué.

De geselecteerde beelden en dichters zijn:

Auguste Rodin, Balzac – Bart Stouten

Robert Couturier, Meisje met springtouw – Lies Van Gasse

Camiel Van Breedam, Zonnewagen – Roger Nupie

Alexander Calder, De hond – Guy Van Hoof

Roel D’Haese, Moïra, en feuille morte– Frank De Vos

Max Bill, Eindeloze kronkel– Guy Commerman

Antony Gormley, Firmament III– Richard Foqué

Erwin Wurm, Misconceivable – Peter Holvoet Hansen

Giacomo Manzù, De kardinaal – Marleen De Crée

Eugène Dodeigne, Drie staanden – Albert Hagenaars

Albert Szukalski, Dialoog– Tony Rombouts

Chris Burden, Beam Drop– Annemarie Estor

Ossip Zadkine, Orpheus – Marc Tritsmans

Kati Heck, Dabei sein ist Alles – Sylvie Marie De Coninck

Rik Wouters, Het zotte geweld – Bert Bevers

Vanaf 21 uur start om het kwartier een rondleiding die 1u45 duurt; het aantal deelnemers per groep is beperkt. Inschrijving vooraf is daarom noodzakelijk; u ontvangt een bevestiging of – indien volzet - een voorstel voor een ander vertrekuur.

Na de rondleiding nodigen wij u graag uit voor een glaasje om samen deze mooie zomeravond af te sluiten. Het MIKA museumcafé blijft uitzonderlijk open tot 24 uur.

Als herinnering aan deze unieke avond bieden we u graag een prachtig uitgegeven dichtbundel aan (één per lid), waarin alle gedichten zijn opgenomen samen met een grafische afbeelding van het kunstwerk.

Welkom ! ■

PRAKTISCH:

• Locatie: Middelheim, Middelheimlaan 61, samenkomst aan het kasteel

• Vertrekuren: 21.00 – 21.15 – 21.30 – 21.45

• Na de rondleiding wordt een drankje aangeboden door de Middelheim Promotors

Gelieve uw inschrijving asap via e-mail te bevestigen via middelheimpromotors@stad.Antwerpen.be

Detail van Wilfried Pas'  "Julien Schoenaerts". Het standbeeld aan de Kerkstraat te Antwerpen werd onthuld op 13 september 2008

De laatste theaterrol die Julien Schoenaerts speelde, was 'Krapp's laatste band' van Samuel Beckett. Ik zag de monoloog in 1995 in De Warande te Turnhout. Het was een voorstelling waarbij het beperkte publiek op ongemakkelijke stoelen op het podium zat en de acteur met zijn rug naar de zaal speelde. Achter hem was een zwart doek gespannen, waarachter Julien een tiental keren verdween om aldoor een stukje zatter terug te keren. Hilarisch? ja, misschien ook, maar vooral legendarisch.

Schoenaerts vertolkte de rol van de oudere man en ex-schrijver die leeft van zijn herinneringen, met zo'n intense empathie dat je gewoon vergat dat het Schoenaerts was. Je zag en hoorde alleen Krapp, die op de vooravond van zijn 69ste verjaardag, naar jaarlijkse gewoonte, klaar zit om zijn ervaringen van het voorbije jaar op band in te spreken, maar eerst een opname van dertig jaar geleden wil beluisteren. De eenzaamheid, de pijn, de weemoed om de verdwenen liefde, het continue gevecht met de stemmen in zijn hoofd, het rolde over de toeschouwers als een lawine. De manier waarop Schoenaerts-Krapp zich hortend en stamelend van herinnering naar herinnering sleepte, vergeet je niet. Wanneer Krapp ten slotte op een nieuwe spoel de overpeinzingen opneemt die hij maakte bij het beluisteren van zijn jongere ik, en na de woorden "Ik heb zojuist geluisterd naar die stomme idioot waarvoor ik mij dertig jaar geleden hield", de band van de recorder rukt, bleef het enkele ogenblikken muisstil. Tot een enthousiast applaus losbarstte. Helaas, hoelang het applaus ook aanhield, de acteur liet zich niet meer zien. Was hij zo dronken dat hij vergat te komen groeten? Dacht hij gewoon: het publiek kan de pot op? Of was het zijn levensmoeheid, zijn bodemloze misantropie die hem achter het zwarte doek hield?…

Een andere anekdote over het wonderkind van het Vlaamse theater… Het moet eind jaren '90 geweest zijn. Elk jaar werden we door onze vrienden B en W uitgenodigd om voor enkele zomerdagen naar zee te komen. Naar Nieuwpoort-Bad, waar ze een studio hadden. We zaten op een hoekterras van een café aan de Zeedijk zomaar wat te niksen. En wie komt daar in beige gabardine, brede slodderbroek en openstaand hemd voorbijgeflaneerd? Juist, hij! Klein en ogenschijnlijk anoniem. "Schoenaerts, Schoenaerts" hoor je over de tafeltjes waaien. Ook Julien blijkt het gehoord te hebben, want heel even draait zijn hoofd onze richting uit. Maar dan herpakt hij zich, neemt rustig de tijd om een sigaret te rollen (die hij daarna achter zijn oor steekt) en loopt nonchalant verder. Zeven passen slechts, waarna hij zich omkeert en zeven passen terug doet, waarna hij zich weer omkeert en… Vijfmaal laat hij zich zo bewonderen, tot zijn naam over het hele terras wordt gefluisterd. En dan verdwijnt het wonderkind tussen de zeedijkwandelaars.

En verdwijnt Julien ook uit mijn leven. Tenminste materieel, lichamelijk. Want het geestelijk beeld van hem geraak ik niet meer kwijt.

Frans DEPEUTER