Dat Woestijnvis in nauwe schoentjes zit heeft het aan zichzelf te danken. Wie met een dikke nek rondloopt krijgt het vroeg of laat benauwd. En die knellende schoenen hebben een tweede oorzaak: verder willen springen dan zijn neus lang is. Elke neus heeft een rekbaarheid, maar elke rekker heeft net als elke vis zijn houdbaarheidsdatum, met wat goede wil, en de kijker van goede wil zal het niet bestrijden, zijn houdbaarheid en rekbaarheid communicerende vaten. En zelfs de grootste woestijn heeft zijn grenzen.
Mooie woordspelingen, maar zijn daar facts and feelings op te plakken? Tuurlijk, anders zou ik er mijn tijd niet insteken. Woestijnvis is begonnen als een kind dat van huis is weggelopen, genaamd VRT. Het kind werd groter door zich te focussen op zijn interessegebied. Helaas groeide dat interessegebied uit zijn kleren en werd de baas verplicht was extra kleerkasten aan te schaffen. Tot hij eigen huizen ging bouwen, want die kasten kwamen in de gang te staan. Op een gegeven moment moesten de bewoners over de kasten klimmen om de eigen kruk te vinden.
Om die nieuwbouw te bekostigen zocht de baas naar extra kapitaal, want wat er op de eigen bankrekening stond, was maar net voldoende om de basiskosten van inwoners, producties, infrastructuur en onderhoudskosten te betalen. De baas stond daardoor enkel nog open voor ideeën van verwanten van het eerste uur, maar had geen tijd meer voor vriendschap, en aandacht voor herbronning en vernieuwing. Het resultaat was dat de verwanten Jansen en Janssen werden die, zoals in Kuifje en het Zwarte Goud rondjes draaiden in de woestijn. Bovendien werden de programma’s vervelend omdat ze eindeloos in herhaling vielen. De kleur veranderde maar niet de geur. Derde minpunt was het blijven vissen in dezelfde vijver. Er werd wel vis aan de haak geslagen, maar die werd opnieuw het water ingegooid om even later weer opgevist te worden. De koper, zijnde de kijker, wil ook eens wat anders op het bord, maar de pater familias bleef Oost-Indisch doof. Verwanten van het eerste uur zagen de bui hangen, maar de baas had lak aan hun waarschuwingen. Hij vond ze een belediging voor zijn talent. Met als gevolg dat er heel wat deuren uit hun hengels vlogen, en toen er geen binnendeuren meer waren de voordeur, wat de vlucht van de malcontenten bevorderde. En nog zag de baas niet in eigen boezem, maar bleef in het rond speuren naar nieuw kapitaal en afzetmarkt. Ze werden gevonden in de vorm van een concern met virtueel geld en kanalen op de buis. Het bleek echter een woestijnhaai te zijn. Het voerde een beleid van gissen en gokken en was enkel uit op cijfers en letters. Nog meer kameraden verdwenen, met in hun zog kennissen. Die laatsten hadden geen benul van wat er zich achter de schermen afspeelde, maar ze zagen wel dat men niet steeds dezelfde bevriende BV-kring kan laten opdraven, al hebben ze van kostuum gewisseld en een ander masker opgezet.
De godfather in zijn godshuis met nauwelijks nog goden op sokkels en zandkorrels in zijn woestijn werd een kluizenaar zonder kluis. Hij was afhankelijk van de giften van graaiers, en wat is een graaier volgens de dikke Van Dale? Iemand die, voor eigen gewin, ergens zoveel mogelijk geld weet uit te halen. Dat de godfather dit niet heeft ingezien komt omdat zijn oren gaandeweg oogkleppen werden. Hij hoorde niet meer, en zijn blik was sterk vernauwd. Wat hem in het kamp deed belanden van de bewoners waarop doctor J. Peter zijn theorie baseerde: In a hierarchy every employee tends to rise to his level of incompetence. [In een hiërarchie stijgt elke werknemer tot zijn niveau van incompetentie]. Die positie maakte dat zijn winkel niet alleen leeg liep, de klanten wegbleven, maar wat er nog was verbleekte, omdat het te lang in de zon had gelegen. In zijn hele bestaan heeft Woestijnvis zich beperkt tot formats. Maar formats, ook die uit eigen kweekvijver, zijn als koeien. Op een zeker ogenblik komen ze droog te staan. Het productiehuis dat dacht de vierde macht te hebben uitgevonden, heeft ook nooit naar andere zeeën en woestijnen gezocht. De kunst bijvoorbeeld, daar keek het op neer. Het heeft, binnen de cultuursector, BV’s uitgemolken, al zijn jetons op de sport gezet, zero gespeeld, ja, dan is de kans om te winnen zeer klein. Elke zender, het klinkt vreemd maar het is niet anders, elke zender zonder kunst is als een vrouw zonder juwelen en make-up.
Klein blijven is geen schande. Het is zelfs een eer als men klein is en van zijn kleinheid een miniatuur heeft gemaakt ter waarde van een ei van Fabergé. Maar daar heeft de godfather, de pater familias, de Stalin van het Belgisch zendergebied, Wouter Vandenhaute, nooit oog voor gehad. Hij zag alleen de spiegel en zichzelf. Hij zit al tot aan zijn neus in zijn spiegelbeeld. Een nieuwe glazenwasser uit welke hoek en broek ook, zal hem wat meer beeld geven, maar het zal niet zijn redding betekenen. Daarvoor kijkt hij al te lang in dezelfde vijver en heeft daardoor dezelfde kanker opgelopen als Narcissus.
Guido LAUWAERT
