Op 11 februari 2003 overleed Peter Welffens in Deurne bij Antwerpen. In mei van dat jaar zou hij 79 geworden zijn. Het verlies van zijn echtgenote Louise enkele jaren voordien was voor hem een onoverkomelijk verlies. Peter was een markante persoonlijkheid in het Antwerpse muziekleven en een gevierde leraar aan het conservatorium. Met zijn verdwijnen van de muzikale Antwerpse scène werd de laatste rechtstreekse band met Peter Benoit doorgeknipt. Zijn vader was nog leerling geweest van Peter Benoit en zijn grootvader had de verlichtingslampen van de Bourlaschouwburg nog gemaakt.
Na lessen bij een pleiade aan componisten en leraars zoals Karel Candael, Lodewijk Mortelmans en Jef Van hoof, stond hij op zijn 21ste naast tante Corry om het toenmalige gloednieuwe Jeugdtheater gestalte te geven. Het werd meteen duidelijk dat de theaterwereld voor hem gemaakt was en omgekeerd. Meer dan veertig jaar heeft hij zich ingezet om jongens en meisjes muzikaal te begeleiden in de wondere wereld van al de sprookjes en verhaaltjes rondom beren, konijnen, prinsessen, paddenstoelen of heksen, al of niet wegdromend naar exotische landen. Peter Welffens kon zijn muzikaal talent inzetten bij het leren van de liedjes aan die joelende massa, en zelf ontwikkelde hij een muzikaal aanpassingsvermogen en ook een juiste feeling om dramatische momenten te kleuren en uit te beelden met de weinige middelen die hem ter beschikking stonden. Nog steeds zijn er heel wat mensen die met dankbaarheid terug denken aan deze Gouden tijd van het Antwerpse Jeugdtheater en aan de man die, met zijn uitgehouwen profiel achter de vleugelpiano, dit vrolijke maar aandachtige publiek in goede muzikale banen te leidde.
Zijn mooiste werk voor de jeugd leverde hij in 1976 met zijn grote kindercantate Hoe de slakken hun huisje kregen naar een sprookje van Koningin Fabiola. Hij werd ermee populair op de Antwerpse tram bij de schoolgaande jeugd en de uitvoeringen hebben zich in die jaren opgevolgd als een sneltrein.
Spraakmakend was ook de opera Stroppe La Corde die hij in 1966 schreef. Als thema nam hij het dierenepos Reinaert de vos. Het was een treffende, speelse typering van al de dierenpersonages en hun karakters. Deze opera werd eveneens uitgevoerd op de toenmalige Vlaamse Televisie (BRT). Men kan er tegenwoordig maar met enige bitterheid van dromen.
Als men van theater spreekt dient het ballet zich automatisch aan. Peter Welffens schreef balletten op vraag van Lea Daan, Jeanne Brabants, Aimé de Lignière. Ook het Nationaal ballet van Canada vroeg hem een originele partituur dat ze uitdroegen over de ganse wereld. En dan was er nog Jeanne d’Arc een “drame dansé” dat hoge ogen gooide in Frankrijk.
Van een gans andere aard is zijn Stabat Mater die in première ging onder de koepel van de Santa Maria del Fiore in Firenze, en de groots uitgebouwde Rubensdiptiek in 1977. Daarin wist hij op een schitterende manier een Rubensiaanse dramatiek te laten opklinken in de Kruisoprichting, en - als tegenpool, de lichtheid en frivoliteit van de Tuin der Liefde scherp uit te tekenen, om in de slotfase, alles te laten open bloeien in een hommage aan de triomferende liefde.
Zijn pedagogische kwaliteiten werden geapprecieerd in Studio Herman Teirlinck en later aan het Conservatorium van Antwerpen waar hij zijn fijngevoeligheid in harmonie, contrapuntisch denken of rijke harmonisatie met verve wist over te brengen aan zijn vele leerlingen.
Peter was steeds zeer emotioneel bezig met muziek, het was een dagelijkse zuurstoftank die hem liet leven en denken, waarin hij zijn vreugde, zijn verlangen, zijn woestheid of sarcasme, maar ook zijn intieme gedachten kwijt kon en uitsprak. Hij hanteerde het barokke gebaar, ingebed in een polytonale toonspraak en wou – vol engagement – doordringen in het hart van de klank om op die manier zijn hart ten volle te geven aan de toehoorder.
Ook tien jaar na zijn overlijden blijft zijn overtuigende boodschap van muzikale schoonheid gepaard gaand met grote vakmanschap sterk doorklinken voor ieder van ons. Zijn werk werd in veilige bewaring gegeven aan het Studiecentrum Vlaamse muziek. www.svm.be
Wilfried WESTERLINCK
