Bonita Avenue van Peter Buwalda werd alom bejubbeld als een ongelofelijk debuut. De roman werd zowel genomineerd voor de Libris Literatuurprijs, de AKO Literatuurprijs en de vijfjaarlijkse prijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde als voor de Gouden Strop en de Diamanten Kogel (een unicum...) Bonita Avenue werd bekroond met twee minder prestigieuze prijzen die de nadruk leggen op het aspect 'debuut': de Academica Debutantenprijs en de Selexyz Debuutprijs.
Bij de uitreiking van De Diamanten Kogel aan Elvin Post in het stadhuis van Antwerpen op 6 december 2011, typeerde ik Bonita Avenue als een ambitieuze, vlot vertelde en spannende roman, heftig van taal en inhoud, waarin grote thema's verwerkt worden op een manier die bewust de gevoelens uitvergroot, een debuut dat alleszins een groot lezerspubliek gevonden heeft. Zonder uit de jury te spreken kan ik alvast melden dat een collega Bonita Avenue typeerde als 'een èchte literaire thriller die met kop en schouders uitsteekt boven de concurrentie die vaak die naam ten onrecht dragen'.
In De Reactor schreef dr. Matthijs de Ridder een strenge signalisering die hier geautoriseerd te lezen staat.
HFJ
Bonita Avenue is hét onverbiddelijke debuut van dit moment. Al maanden staat de roman van Peter Buwalda hoog in de boekentoptienen en krijgt hij van alle kanten lof toegezwaaid. Het boek zou verbluffend, weergaloos en subliem zijn. De auteur ervan wordt een lange en met prijzen overladen carrière toegedicht.
Laat ik beginnen met te zeggen dat ik het enthousiasme van de lezers die hongeren naar een pakkend verhaal wel begrijp. Bonita Avenue is een zeer vaardig vertelde historie over een gezin dat in 2000 analoog aan de Enschedese vuurwerkramp desintegreert. Vooral Siem Sigerius is een onweerstaanbaar personage. Hij is een nietsnut en een wonderkind ineen, hij is tegelijkertijd bedachtzaam en irrationeel en hij verenigt het vermogen om ijzig kalm te blijven met de neiging om zijn driften de vrije loop te laten. En ja, dit personage blijft de hele roman lang geloofwaardig. Hetzelfde geldt voor het verhaal in zijn geheel. Ondanks de vele onzorgvuldigheden (welke trein rijdt bijvoorbeeld rechtstreeks van Venlo naar Brussel?) weet Bonita Avenue te boeien en te vermaken.
Maar verwachten we van literatuur niet nog wat meer? Afgaand op de vele persreacties zou Buwalda’s debuut niet alleen een goed verteld verhaal, maar ook een verbluffend, weergaloos of subliem literair werk zijn. Het boek zou een grote variëteit aan onderwerpen behandelen en een pakkend beeld geven van onze tijd. Maar dat is precies het punt waarop ik het erg moeilijk heb met Bonita Avenue. De roman biedt namelijk wel de suggestie dat het iets over onze wereld zegt, maar doet nergens een poging om ook maar één kwestie aan de orde te stellen die ook zeggingskracht heeft buiten de grenzen van het boek. De vuurwerkramp is louter decor, vernietiging is slechts een motiefje en de ondergang van de familie Sigerius zegt alleen iets over de situatie van de direct betrokkenen. De vraag waar Buwalda’s debuut over gaat is dan ook gemakkelijk te beantwoorden. Nergens over.
Matthijs DE RIDDER
*
In dezelfde aflevering van De Reactor publiceert Anneleen De Coux een lezenswaardige bespreking van Ik ben de enige overlevende, de editie van een keuze uit het werk van Jan de Roek (zie vorige blogs).
■
Peter BUWALDA, Bonita Avenue, Amsterdam, De Bezige Bij, 2010, 560 p., pb 19,90 €.
