Op 22 februari jongstleden, ook de geboortedag van Paul van Ostaijen (1896-1928), toog een verzamelaar naar een Brussels kunsthuis omdat daar de ets De stoelgang van Koning Darius van James Ensor te koop wordt aangeboden. Aankoop daarvan bleek zijn budget echter te boven te gaan. Uiteindelijk ging collectioneur Ronny Van de Velde er mee naar huis. Ter plekke was het oog van zijn vrouw echter gevallen op lot 296, een gouache en collage met als toelichting Antwerpse school, 20ste eeuw, gesigneerd P.v.O en op de achterkant voorzien van een zelfklever met de tekst Lijstenmakerij Vervecke, Lange Beeldekensstraat, Antwerpen. Catalogusprijs: € 340. Omdat er nog een andere bieder was, werd de prijs opgedreven tot € 750. Vermits hij vermoedde dat die P.v.O wel eens voor Paul van Ostaijen zou kunnen staan, nam de koper contact met het Letterenhuis, dat de echtheid van het werk bevestigde.
Leen Van Dijck stelt de recente vondst voor. (Foto © Bert Bevers)
Vanmorgen presenteerde Het Letterenhuis in de persoon van directrice Leen Van Dijck de recente vondst (een duidelijk door Jules Schmalzigaug beïnvloed werkje). Die werd in langdurige bruikleen aan het instituut gegeven, waardoor de collectie plastisch werk van Van Ostaijen plotsklaps verdubbelde: reeds sedert 1956 is diens aquarel Dans la petite ville immers onderdeel van de verzameling.
Van Ostaijen is natuurlijk vooral bekend als dichter, schrijver en criticus. Hij liet geen archief na, maar dankzij giften en legaten van vrienden van de dichter als Gaston Burssens, Floris en Oscar Jespers, Jozef Muls, Michel Seuphor en René Victor heeft het Letterenhuis toch niet minder dan 99 handschriften en 242 brieven in het bezit. Van Ostaijen was echter niet alleen op literair vlak actief, hij verkeerde ook lange tijd in de kunstwereld. Zo was hij bevriend met de kunstenaars Heinrich Campendonck, Floris en Oscar Jespers, Paul Joostens, Georg Muche en Fritz Stuckenberg. Ook was hij enige tijd kunsthandelaar, in welke hoedanigheid hij op 10 april 1926 een doek van Max Ernst verkocht aan Tristan Tzara.
Hij vervaardigde zelf echter ook een, eerder bescheiden, aantal beeldende werken. Voor het Tweede Kongres voor Moderne Kunst in 1922 droeg hij 4 zogenaamde sculpto-schilderijen, 5 tekeningen en 3 aquarellen aan. Die werden door Jozef Peeters, voorzitter van het inrichtend comité, geweigerd. Van de dadaïstische sculpto-schilderijen zijn enige foto's bewaard gebleven. Naar verluidt bevindt een van de tekeningen zich ergens in een particuliere collectie. Dans la petite ville is een van de genoemde aquarellen. Waar de overige werken gebleven zijn is niet bekend. Het zou kunnen dat de nieuwe aanwinst er onderdeel van uitmaakte, maar zekerheid daarover bestaat volgens Leen Van Dijck niet.
Het beeldend oeuvre van Paul van Ostaijen. (Foto © Bert Bevers)
Het Letterenhuis heeft de bezoekers dus voortaan twéé beeldende werken van de hand van Paul van Ostaijen te bieden. De koper en gulle bruikleengever moest vanmorgen nog wel even lachen: "Goed, ik liep dan wel De stoelgang van Koning Darius mis, maar Ronny Van de Velde zag op 22 februari wél mooi deze Van Ostaijen volledig over het hoofd...."
Bert BEVERS
