In aflevering XXXX van deze losse notities (11 juli) wees ik op de opvallende aanwezigheid van Yannick Dangre (°1988) in uiteenlopende media: De Standaard, magazine Universiteit Antwerpen, Zuurvrij... Ondertussen kregen we er nog De Morgen bij, en binnenkort verschijnt in Focus Knack een lang interview.
In zijn gesprek met Jeroen Struys (DSL,van 5 juli) belijdt Dangre eens te meer zijn bewondering voor Marcel Proust:
Het concept van die madeleinekoekjes die de herinnering terugbrengen: ik was er onmiddellijk door gegrepen. Herinnering en tijd zijn ook belangrijk in mijn eigen werk, net als die decadente sfeer van sterven, of hoe het allemaal is aan het kapotgaan.[...]
In Maartse kamers refereer ik vaak aan Proust: de homoseksualiteit, de astma, Venetië... Dat is een spelletje met mensen die Proust kennen, maar tegelijk is het ook meer dan een knipoog. Ik wil tonen hoe een personage in het verleden blijft steken.
Herinneringen en tijd, homoseksualiteit, astma, Venetië... zijn thema's die gerelateerd kunnen worden aan Proust, ongetwijfeld, maar ook aan een hele reeks andere schrijvers. Net zoals de minstens even belangrijke stelselmatige verhullingstechnieken, het snobisme (vandaag: kokketeren met de media...), de onderliggende, veelgelaagde zelfhaat en de alomaanwezige obsessieve jaloezie... Van interviewers mag je terecht niet verwachten dat zij daar indringend op ingaan.
*
Ondertussen las ik gefascineerd Kersen eten om middernacht, een pakkend boek, bescheiden omschreven als 'muzikale herinneringen' van radioman, dichter en prozaïst Bart Stouten (°1956). Uiteraard een ode aan de klassieke muziek, en dat zal niemand verwonderen. Hij onderstreept dat zijn kijk op kunst en zijn sensibiliteit blijvend beïnvloed werden door de lectuur van À la recherche du temps perdu van 'de literaire Bach'. Hier ontpopt Bart Stouten zich als een scherpzinnige literaire essayist. Ik koester (niet als verzamelaar, als lezer) een nogal rijke bibliotheek over Proust, die ik de jongste jaren nog maar zelden raadpleegde, meestal louter doelgericht. Na lezing van Kersen eten om middernacht duurde het niet lang of ik louter 'pour le plaisir du texte' (en ondanks dwingende werkzaamheden) opnieuw een poos in het gezelschap vertoefde van 'mon petit Marcel'. Ik greep daarbij spontaan naar mijn afgeleefde oude drukken, niet naar de voorname Pléiade. Het kan snobistisch klinken: ik hou niet van die elegante edities op bijbelpapier, die ik alleen maar raadpleeg om hun voorbeeldig kritisch apparaat.
Editions de la NRF, décembre 1919
Editions de la NRF, septembre 1923
Cocteau schreef beklijvende bladzijden over Proust. Zo ook Bart Stouten. Geen enkele Vlaamse of Nederlandse schrijver heeft tot nu toe blijk gegeven van zoveel inlevingsvermogen in het proustiaanse universum.
'Étonne-moi', zei Diaghilev tot Cocteau.
Ik twijfel er niet aan dat ik het nog zal mogen meemaken dat Yannick Dangre mij écht verrast, niet met verwijjzingen naar, maar met een gedegen opstel over Proust.
Henri-Floris JESPERS
Bart STOUTEN, Kersen eten om middernacht, De Bezige Bij, 2013, 240 p., 19,95 €.
