Jacques Vaché, Lettres de guerre,1919
In augustus is het een eeuw geleden dat de Eerste Wereldoorlog losbarstte, en of die verjaardag niet ongemerkt zal passeren... ! Het staat vast dat we overspoeld zullen worden een tsunami televisie- en radiouitzendingen, kranten- en weekbladenbijlagen en publicaties allerhande.
“Back after the war”, zo luidt de titel van het winternummer van het onvolprezen tijdschrift Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift– hier gesignaleerd door Bert Bevers, die niet op die verjaardag heeft gewacht om zich te verdiepen in de literaire neerslag van de Grote Oorlog.
http://mededelingen.over-blog.com/article-back-after-the-war-121629001.html
*
Dat de Grote Oorlog beslissend heeft bijgedragen tot de culturele doorbraak van de moderniteit en van de avant-gardes in al hun gedaanten, daar niet van; maar het is mijn inziens sowieso fout te stellen (zoals het al te vaak gebeurt) dat het Europese conflict beschouwd moet worden als breuklijn. In die zin ben ik het eens met Bert Bevers wanneer hij langs de neus weg stelt dat 'latere historici het zullen hebben over het grote conflict van 1870 tot 1989. Een soort Honderdjarige Oorlog dus'.
Het hanteren van spectaculaire breuklijnen is vaak een praktische, (pseudo-)pedagogische (of ronduit pedante) simplificatie.
*
Op Facebook las ik heel wat ontgoochelde of zelfs vernietigende reacties op uitzendingen van de VRT over de Grote Oorlog, die ik niet zag (en het spijt me écht niet).
Waar ik wel naar uitkijk is de reeks uitzendingen van de BBC, aangekondigd in The Spectator van 4 januari, mij gesignaleerd door Karin Lebacq:
http://www.spectator.co.uk/arts/radio/9104382/2014-an-anniversary-to-beat-all-anniversaries/
*
Les Poètes contre la guerre, 1920
Willens nillens ontsnap je natuurlijk niet aan de greep van de 'actualiteit'. Ik nam dus alvast opnieuw Lettres de guerre van Jacques Vaché (Paris, 1919, met een tekening van de auteur en een inleiding door André Breton) ter hand en de destijds opzienbarende bloemlezing Les Poètes contre la guerre (Genève, 1920, met een inleiding van Romain Rolland en een houtsnede van Frans Masereel). En dat is nog maar een begin...
Henri-Floris JESPERS
(wordt vervolgd)
