Er zijn auteurs die met een klein, sommigen zullen zeggen beperkt, oeuvre toch een belangrijke bijdrage hebben geleverd tot de literatuur. Tenslotte gaat het niet om het aantal bedrukte bladzijden maar om de betekenis ervan, het gaat om inzicht, originaliteit en vernieuwing, persoonlijke betrokkenheid en passie. Eén bundel, één roman kunnen relevanter zijn dan een Verzameld Werk.
Daniël van Hecke, geboren in Gent op 25 januari 1938 is zo iemand die minder heeft gepubliceerd dan men misschien had gehoopt of verwacht, maar de authenticiteit ervan kan moeilijk worden onderschat of betwist.Hij studeerde moderne talen aan de Rijksnormaalschool. Gegevens over hem zijn moeilijk te vinden. Zijn debuut met de titel De ijsheilige, verschenen in 1966, bevatte verhalen, geschreven in een ongewone, on-Vlaamse stijl. Het was duidelijk dat Van Hecke van in het begin nergens viel onder te brengen. Hij bleek een belezen, op de filosofie, sociologie en (Franse) literatuur gefocuste auteur die bepaald geen aanhanger was van de gewone verteltrant. Zijn literaire stem, zijn taalvirtuositeit was uitzonderlijk. Hij hield zich, bewust of niet, buiten het arrivisme, net zoals zijn personage in De ijsheilige: Ik zal doodgaan zonder me definitief te hebben geïnstalleerd. Of in zijn in 1967 in de prestigieuze reeks 5de Meridiaan van Manteau verschenen roman De mutant : Ik voelde me solidair met hem, omdat hij evenals ik besefte wat er in ons wereldje misliep, zonder er iets aan te kunnen verhelpen. Wij zijn beiden mensen van de gemiste kans, lucider dan de loeiende kudde, maar even machteloos.
De ondertitel van dat boek is: Momentopnamen. Van Hecke is een schrijver van fragmenten, van een fragmentarisch leven, structuren en parallelle lijnen, waarmee hij peilt naar het existentiële en de menselijke relatie. De taal, het woord als kracht en de intelligente lezer als participant. Ondanks het intellect is er daarnaast ook het gevoel, het mededogen, het geëngageerde dat toch niet als een pamflet overkomt. Literatuur als avontuur, met de ingrediënten van het persoonlijke leven geprojecteerd tegen de actuele wereld.
In 1986 pas verscheen een nieuwe roman, De vlucht, bekroond met de Vijfjaarlijkse Literaire Prijs van de Stad Brugge. De roman De krater met als ondertitel Kroniek van een nederlaag, in 1990 uitgegeven door de Leuvense Schrijversaktie, is wel nadrukkelijker geëngageerd en gaat over kolonialisme en slavernij. In zekere zin gaat al zijn werk over macht of de verhoudingen tussen mensen, op het niveau van maatschappij en economie, zowel als tussen partners in een relatie. Problemen worden door hem van meer dan één kant belicht en hij laat ruimte voor ironie.
In 2009 verscheen zijn meest uitvoerige en beste roman De tranen van Pygmalion. Julien Weverbergh, die altijd sterk in het talent van Van Hecke heeft geloofd (lees zijn Herinneringen in de reeks Privé Domein) bracht hem onder in zijn Uitgeverij Wever&|Bergh. Ook in dit geval gaat het om tegenpolen, en om de moeilijkheden van een ontwortelde, geëngageerde intellectueel om zijn plaats te vinden in een absurde, kafkaiaanse maatschappij. Ik meen dat zijn werk in zekere zin draait om het zoeken naar of het verlangen naar een grotere harmonie, terwijl hij de verdeeldheid vorm geeft in een evenwichtsoefening van taal, waardoor hij de lezers voortdurend wakker houdt.
Aan auteurs die dat landschap in kaart hebben gebracht, of beter gezegd het uitzicht van dat landschap probeerden of proberen te veranderen, wordt in onze officiële literatuurgeschiedenis helaas nauwelijks of geen aandacht geschonken: Jan Walravens, Leo Geerts, Herman J. Claeys, Jan Emiel Daele, Daniël Robberechts, Hector-Jan Loreis, Henri-Floris Jespers, evenals de nu gefêteerde Daniël van Hecke. Een auteur die vindt dat het zogenaamde echte leven net zo goed in boeken is te vinden, in teksten. Van Hecke is vol van teksten. Zijn boeken zijn teksten, om te lezen, niet om na te vertellen. Hij is een van die auteurs die de lezer anders leert lezen, anders leert aankijken tegen onze wereld. Zijn oeuvre heeft een betekenis die veel te weinig in kaart werd gebracht. Gelukkig wordt de geschiedenis af en toe herschreven. Bedankt, Daniël, voor het verleggen van grenzen !
Guy van HOOF
