Menselijke installatie, 1969
Bij het binnenkomen en verlaten van de expo Young Belgian Art Price 2013 (die ik op zich niet echt boeiend vond) en van de onder geen beding te missen retrospectieve Giorgio Morandi (zie de vorige aflevering, 28 juli, pp. 7-9) in Bozar te Brussel, stond ik wat onwennig tegenover de installatie van de conceptuele kunstenaar On Kawara (°1932).
Ik wist toen niet van wie het kunstwerk was, had er ook niets over gelezen en kwam aldus maagdelijk in een vreemde situatie terecht.
Een vrouw en een man bevinden zich in een glazen kooi, ieder om beurt komen ze even aan het woord. Je wordt overvallen door een absurde gewaarwording van totale, belachelijke nutteloosheid. Ik zocht naar een woordje uitleg maar vond die niet. Geen bordje, niks.
Ik werd overmand door datzelfde nare gevoel van niet-begrijpen dat heel wat mensen krijgen wanneer ze hedendaagse en zelfs modernistische kunst van een eeuw geleden bekijken. Zo bezocht ik de schitterende expositie 'De Modernen' in Gent met mijn moeder. Bij de ingang werd ze meteen geconfronteerd met een 'blad papier met puntjes op', nl. Compositie (1917) van Georges Vantongerloo, waar ze kop noch staart aan kon krijgen, een naar gevoel vond ze. Het was pas na de rondgang dat ze uiteindelijk wel waardering kon opbrengen voor dat werk.
*
Ik maakte hetzelfde mee met 'One Million Years', de menselijke installatie van On Kawara. Pas enkele dagen na mijn bezoek aan het Paleis voor Schone Kunsten/Bozar las ik in de folder dat het werk opgedragen is aan al wie al geleefd heeft en aan alle mensen die nog zullen komen – tot in het jaar 1.001.980. Twee miljoen jaartallen werden in twintig volumes opgetekend. De chronologische voorlezing van de jaartallen ging van start in 1993 te New York. De installatie werd dan opgesteld over de hele wereld, waar de lezing voortgezet wordt door vrijwilligers, die ieder telkens 90 minuten voor hun rekening nemen.
Die totaal 'nutteloze' handeling wordt voortgezet – tot het werk voltooid is, na de voorlezing van het jaartal 1.001.980...
Het concept haalde alleszins allerlei denkpistes bij mij naar boven. Na een maand denk ik er nog over na. Alvast een geslaagd werk.
Over de retrospectieve Morandi, zie mijn post van 23 juli:
Jan SCHEIRS
Giorgio Morandi: retrospectieve, nog tot 22 september.
Paleis voor schone kunsten / Bozar, Ravensteinstraat 23 1000 Brussel. Inkom 10 €.
Catalogus, Nederlands, Frans en Engels (35 €. Met teksten van Roland Jooris, Maria Cristina Bandera, Yves Bonnefoy, Francesco Galluzzi, Nicole Malinconi, Stella Seitun, Luc Tuymans, Joost Zwagerman)
Extra exposities: Cinema: Michelangelo Antonioni. Architectuur: Bob van Reeth, Young Belgian Art Prize 2013.
Drie dimensionale collage: Valérie Mannaerts.
One Million Years: Menselijke installatie van On Kawara.
