Roel Richelieu van Londersele
Alzheimer
er ligt niets in de zeef van de dag
geen spijker, geen hand, geen boek
hij loopt langs de rand van zijn terugkeer
op zoek naar geleefd en geliefd
en niets nadert, het gras weigert,
zand rukt op, bomen groeien uit elkaar,
de wilgen staan niet bij de beken
hij, de roeier, verlangt naar water:
stroomopwaarts ligt de stad van zijn geheugen
Roel Richelieu Van Londerzele
Het gedicht verscheen in Het Liegend Konijn, 9de jaargang nr.1, april 2011.
*
Het juryverslag werd uitgesproken door voorzitter Frans-Jos Verdoodt:
Van Londerseele heeft met zijn gedicht 'Alzheimer' het pijnlijke woord voor deze erge fysische en psychische kwaal niet geschuwd. En toch is zijn poëtisch verhaal ontdaan van elke sentimentaliteit. Het overstijgt daardoor de menselijke anekdote en verheft zich op een universele hoogte. Op die hoogte vervlecht de pijn van het afwezige zich op sublieme wijze met een eenzame sfeer waarin alles vervreemding is, onbereikbaarheid, anonimiteit, afwezigheid. De dichter drukt dat treffend uit door de herhaling van het woordje ‘niets’: er ligt niets in de zeef van de dag, niets nadert. En ook door de metafoor van het averechtse landschap:’ de bomen groeien uit elkaar, de wilgen staan niet meer bij de beken…’
Aan gedichten ( en dus aan dichters) wordt vaak hun complexiteit verweten en hun geslotenheid, hun onbereikbaarheid, hun hermetisch woordgebruik.
Welnu, het gedicht van Richelieu Van Londersele overtuigt net door zijn toegankelijkheid. En toch staat die toegankelijkheid niet in de weg voor dit subtiele thema en voor de afstandelijkheid die hier noodzakelijk is. Dit alles volstrekt zich in de omvang van de nauwelijks negen verzen die dit winnende gedicht lang is.’
*
De Melopeepoëzieprijs is uniek in zijn soort en onderscheidt zich van de anderen doordat er niet met inzendingen wordt gewerkt. Zij put namelijk uit de poëzie die werd gepubliceerd in onze literaire tijdschriften. Zodoende worden jaarlijks honderden en honderden gedichten onder het vergrootglas bekeken. Elk jurylid selecteert 21 gedichten en geeft aan elk gedicht zijn punten. Puur rekenkundig wordt er gewerkt en dus zonder deliberatie. Dit om elke beïnvloeding te voorkomen en om haar onafhankelijkheid te verzekeren.
De laureaat ontvangt 2500 € en de 21 genomineerde gedichten verschijnen in een verzorgde bloemlezing. Toch geen onaanzienlijke inspanning van de gemeente Laarne en haar burgers. Zij sparen kosten noch moeite om er iets moois van te maken. Dit geldt evenzeer voor de prijsuitreiking in de wapenkamer van het kasteel.
Af en toe luidt de jammerende doodsklok over een tijdschrift dat het niet langer kan volhouden. Ik heb ontzettend veel respect voor het gewroet en geploeter van de redacties van onze literaire tijdschriften. Zeker voor dezen die hun inkomsten uitsluitend bij hun abonnees moeten halen, niet erkend zijn door VFL en het dus zonder riante subsidies moeten stellen. Zoals de politieke benoemingen in ons overheidsapparaat een onuitroeibare ziekte blijft, zo bepaalt netwerking, het beruchte ons- kent-ons in het literaire wereldje nu eenmaal wie wat krijgt.
*
Voor de academische zitting van de Melopeepoëzieprijs wordt elke redactie uitgenodigd.
Bij deze vierde editie kan ik het evenwel niet laten om een kanttekening te plaatsen. Zeg gerust weerhaak. Respect en wederkerigheid zijn voor mij twee sleutelbegrippen.
Dit jaar mocht ik vaststellen dat elk van de veertien redacties van de geselecteerde tijdschriften door hun opmerkelijke afwezigheid op de academische zitting voortreffelijk stonden te ontbreken. Een vergetelheid? Het lijkt wel of het beklijvende Alzheimer-gedicht de uitnodiging van de redactietafels heeft geblazen. Alzheimer, het blijkt ook daar een pijnlijke aandoening.
De Melopeeprijs is dit jaar voor de eerste maal aanwezig op de Boekenbeurs en wel op 11 november in de gele zaal. Zij heeft er van 16u tot 16.45u de nodige zendtijd gekregen.
Met minzaam gemoed hoop ik dat ik hen er veelvuldig mag begroeten.
Frank DE VOS
