Het jongste Bulletin de la Fondation ça ira werd op woensdag 8 april in Het Goudblommeke in Papier te Brussel voorgesteld. Hoofdmoot is de bijdrage over het couturehuis Norine (1916-1952) van Nele Bernheim, die voor een bijzonder aandachtig publiek een grondige toelichting over haar onderzoek in binnen- en buitenland ten beste gaf.
Volgens modehistorica Nele Bernheim was de belangrijkste voorloper van de huidige Belgische mode het Brusselse couturehuis Norine, in 1916 opgericht door Honorine Deschryver en Paul-Gustave Van Hecke.
Paul-Gustave Van Hecke had destijds verschillende kunstgaleries en lanceerde tijdschriften als Het Roode Zeil, dat rond 1920 zijn merkwaardige pleidooi voor decadentie en dandyisme publiceerde, Sélection en Variétés, waarvan André Breton en Louis Aragon ooit gasthoofdredacteuren waren.
In de salons van Norine aan de Louizalaan hing grote kunst aan de muren, en de grafische vormgeving van het huis werd verzorgd door o.m. René Magritte. Norine was het eerste Belgische couturehuis dat er geen vrede mee nam Parijse patronen te kopiëren, maar met eigen ontwerpen uitpakte: borduurwerk in de stijl van Max Ernst of Man Ray en kledingstukken met surrealistische inspiraties. Het aandeel van Paul-Gustave van Hecke in de creatie van de “Norine-stijl” kan niet genoeg onderstreept worden. Het huis overleefde met moeite de Tweede Wereldoorlog: de salons sloten in 1952, goed dertig jaar voor de Zes van Antwerpen een nieuw hoofdstuk schreven in de Belgische modegeschiedenis.
Het is de onmiskenbare verdienste van Nele Bernheim het aandeel van René Magritte in de beeldvorming rond het modehuis Norine secuur – als eerste vorser –i n kaart gebracht te hebben.
Spreekster werd ingeleid door Luc Neuhuys, die bondig enkele herinneringen schetste aan zijn contacten met Geert van Bruaene, de legendarische kroeghouder van Het Goudblommeke in papier, voor de lezers van deze blogs alvast geen onbekende.
Tot besluit van de avond wees Thierry Neuhuys op de verdiensten van Nele Bernheim, die dank zij taai onderzoek een verrassend aantal nieuwe inzichten wist te verzamelen en secuur te formuleren en aldus een beslissende bijdrage leverde tot de modegeschiedenis, een discipline die in België al te zeer geminimaliseerd wordt. Hij ging tevens in op de inhoud van de jongste aflevering van het Bulletin.
Nele BERNHEIM, Norine Couture, Bruxelles: L’art dans la mode, la mode dans l’art.
René FAYT, Paul Vanderborght et le mouvement de « La Lanterne sourde ».
Henri-Floris JESPERS, Quelques digressions à propos de La Lanterne sourde.
Philippe DE WOLF, Vétilles.
Henri-Floris JESPERS, In memoriam Wannes van de Velde; obiit Dan Van Severen.
Notes de lecture
Pascal PIA, Au temps du Disque vert. Lettres à Franz Hellens (1922-1934). Texte établi et présenté par René FAYT.
F. DASSETTO et G. HERMANT (eds), Eddy Du Perron. Un écrivain néerlandais à Gistoux dans l'entre-deux-guerres
Manu VAN DER AA, Ik heb de liefde liefgehad. Het leven van Alice Nahon.
Jean DYPRÉAU, La lueur des mots.
Mark VERSTOCKT, La genèse de la forme.
De presentatie van het Bulletin werd bijgewoond door o.m. Werner Adriaenssens (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis), Ray van Asten, Jan en Klaartje Bernheim, Mike Carremans, Nadine Chanvillard, Simon Delobel (Verbeke Foundation), Marie-Jeanne Dypréau, René Fayt (ere-conservator van de Réserve précieuse van de bibliotheken van de ULB), Christiane Geurts-Krauss, Christian van Haesendonck, Frank Hendrickx (Galerie ArteVentuno), Christa Huijgens (vzw Geert van Bruaene), Henri-Floris Jespers (Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie), Jeanine Lambrecht (prof. em. VUB), Claudine van Laer (asbl Le petit Gérard), Paula Mortelmans (Vlaams parlement), Francis Mus (KUL),Christine Neuhuys (Fondation ça ira), Peter Pauwels, Emmanuel van de Putte (CEFF-SFV), Hans Rombaut (Nationaal Biografisch Woordenboek), Robin de Salle (voorzitter van de asbl Le petit Gérard), Rik Sauwen (Bulletin ça ira), Sergio Servellón (artistiek directeur van het museum Felix de Boeck), Jan Struelens, Koen de Visscher (coöperatieve Het Goudblommeke in papier), Arnout Wouters (coöperatieve Het Goudblommeke in papier).
