Gierik werd door Guy Commerman en Erik van Malder gesticht in het najaar van 1983. In juli 2008 besliste het Vlaams Fonds voor de Letteren Gierik niet langer in aanmerking te nemen voor subsidiëring. In de aflevering van september van De Auteur, het driemaandelijkse tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen, publiceert Guy Commerman een reactie op de beslissing van het Fonds. (Zie het bericht van gisteren) Dit document verdient een ruime verspreiding en wordt derhalve opgenomen in de Mededelingen van het Centrum voor Documentatie & Reevaluatie.
Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift: een kwarteeuwigheid…
Bedoeld als een studentikoze, literaire grap groeide het buiten alle verwachting uit tot een heus literair tijdschrift. In de beginjaren waren grappen en grollen, literaire buitenbeentjes en ludieke aliassen van de partij. Zelfrelativering en creativiteit vierden toen hoogtij. Op tien jaar stond iedereen versteld dat Gierik qua abonnementen het tweede grootste van Vlaanderen was geworden. Tot spijt van wie het benijdt (nog altijd). Gierik kwam in aanmerking voor subsidiëring en dat betekende meteen het einde van het onorthodoxe, want de redactie trachtte financieel te overleven, maar moest zich daarom plooien naar de academische en gortdroge normen van de geldschieters. Gierik bouwde in de loop der jaren een stevige reputatie op wat betreft het publiceren van debutanten. In een onderzoek dat vorig jaar door het Vlaams Fonds voor de Letteren werd uitgevoerd, bleek dat Gierik het best van alle literaire tijdschriften scoorde in de debutantenaangelegenheid. Van de debutanten die de laatste vijf jaren in Vlaamse literaire tijdschriften publiceerden/debuteerden, vonden er 23 een reguliere uitgever: 18 auteurs verschenen in Gierik, dit is 80 %.
[…] In 25 jaar publiceerde Gierik & NVT 12.000 bladzijden literatuur, waaraan circa 1.500 auteurs uit 5 werelddelen meewerkten, 550 debutanten maakten hun opwachting, waarvan er 180 een uitgever konden overtuigen. […] Er werden 50 themanummers samengesteld en veelal werd er een link gelegd naar maatschappelijke en sociale toestanden (extreem rechts in de literatuur, eros en god, pornografie, darwinisme, rede en geloof, migratie, allochtone auteurs), maar evenzeer kwam Antwerpen vaak aan bod (Antwerpen in 1933, Paul van Ostaijen, Paul Snoek, het tijdschrift NUL, Roger van de Velde, Franstalige schrijvers in Vlaaanderen, Willem Elsschot). Een 40-tal Waalse auteurs werden in vertaling voorgesteld. Wat bij een adviseur de reactie uitlokte dat het toch ongehoord was dat Vlaams subsidiegeld diende om Waalse auteurs te promoten. En dat Gierik dus maar van de subsidielijst moest worden geschrapt: BHV avant la lettre! Dat Gierik steeds de verdediging van het “vrije woord” opnam, werd als een verzuilde en achterhaalde gedachte bestempeld. Een 5-tal jaar geleden maanden de Fondsadviseurs de redactie aan “om zich te distantiëren van een bepaalde zuil”. Ondanks schriftelijke vraag om opheldering hebben we nooit antwoord gekregen welke zuil er eigenlijk werd bedoeld. Waarschijnlijk niet de hunne?!
Op 11 juli 2008 (0, griezelig sarcasme!) werd ons bericht dat Gierik niet langer in aanmerking wam voor Fondssubsidiëring. Reden: gebrek aan kwaliteit wat betreft teksten en thema’s en weinig of geen impact op het literaire landschap. Zowat heel literair Vlaanderen en Nederland zijn net een tegenovergestelde mening toegedaan. Wie gelijk heeft, is totaal onbelangrijk. Dat zullen de volgende vijfentwintig jaren wel uitwijzen na een tweede kwarteeuwigheid van Gierikdwarsliggerij en originaliteit. […]
Guy COMMERMAN
Alvorens de beslissing van het VFL kritisch te evalueren hebben we alvast Guy Commerman om een bijkomende reactie gevraagd.
(wordt vervolgd)
