Het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs heeft rechtspersoonlijkheid verworven. Dat was meteen de aanleiding tot een ontvangst op het Antwerpse stadhuis, waar schepen Guy Lauwers op donderdag 17 april de talrijk opgekomen genodigden bijzonder hartelijk verwelkomde.
Voorzitter Mieke de Loof sprak de openingsrede uit, State of the Union en regeringsverklaring tegelijk:
‘Een roman probeert vat te krijgen op het heden, probeert te ontdekken wat nog niet eerder ontdekt is en probeert door te dringen tot in de ziel van de dingen’, schrijft Milan Kundera in zijn onvolprezen Kunst van de roman. Wij, misdaadschrijvers, proberen door te dringen tot in de ziel van het kwade. De werkelijkheid waarover wij schrijven kan gruwelijk zijn en onze boodschap is soms niet welkom. Toch moeten wij over die werkelijkheid kunnen schrijven, wij moeten ze artistiek kunnen vormgeven. Vandaag stichten we hier plechtig het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs vzwen u begrijpt vast wel dat het Genootschaphet recht op vrije meningsuiting verdedigt en zich verzet tegen iedere vorm van censuur. Wij, misdaadauteurs, moeten immers de archeologen van het kwade kunnen zijn.
Natuurlijk wil niet elke misdaadschrijver aanstoot geven, als een zwerfsteen op een landweg. Ook niet in ons Genootschap. Nee, in het huis van de misdaadliteratuur zijn er vele kamers. In Vlaanderen schrijven meer dan vijftig misdaadauteurs, elk met een eigen stem. Speurders, die al dan niet Duvel drinken, vinden na veel hindernissen uiteindelijk de moordenaar en leveren hem uit. Dat is bekend. Maar er komen in de Vlaamse misdaadromans ook complotten aan het licht: in de haute finance, de katholieke kerk, de politiek, - al dan niet politicienne -, het politieapparaat, de kunstwereld, de geopolitiek, de geschiedenis. De gruwel kan zich gelijk waar afspelen: in een gewone huiskamer, op een eenzame landweg of in een ruimteschip op weg naar Armageddon. En het einde kan gelukkig zijn, gesloten of open. Ja, het huis van de Vlaamse misdaadliteratuur telt vele kamers.
De diversiteit is zo groot dat zelfs het komische misdaadgenre hier een prominente plaats inneemt. Daarin onderscheidt zich de Vlaamse misdaadliteratuur van de hoogstaande Angelsaksische en Scandinavische en ja, zelfs van die van onze geliefde Noorderburen. Pastiche, satire en parodie, ze komen hier allemaal voor. Een sterk bier van gruwel en humor lijkt wel ons handelsmerk. Natuurlijk zijn wij, Vlamingen, erfelijk belast. Onze bijtende spot is nodig om te overleven in een surrealistische omgeving. Ensor, Rops en anderen gingen ons voor.
Jammer genoeg zorgt de verregaande commercialisering van de boekenmarkt voor een verschraling van het aanbod. De diversiteit wordt gesmoord onder stapels en stapels romans van dezelfde schrijvers. Het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurswil de schoonheid van de diversiteit laten zien. Het promoot alle Vlaamse misdaadauteurs, het laat vele stemmen klinken.
Het Genootschap wil de Vlaamse misdaadschrijver de kans bieden om zich in zijn vak te bekwamen. Het is van plan om masterclasses met internationaal gerenommeerde misdaadschrijvers te organiseren. Het kan daarvoor rekenen op het AIEP-IACW(de internationale vereniging voor misdaadschrijvers), waarvan het Genootschap lid is. Leden van het GVMzijn trouwens automatisch lid van dit internationale genootschap. Onze landgenoot Piet Teigeler is momenteel voorzitter van het AIEP-IACW. Uitwisseling en internationalisering staan m.a.w. hoog op de agenda van het GVM.
Ook in Vlaanderen willen we samenwerken met verenigingen en partners die de misdaadliteratuur in hun hart dragen. Onze website, de ruggengraat van het GVM, is het trefpunt waar we elkaar kunnen vinden en waar nieuwe en verrijkende contacten kunnen ontstaan. […] Omdat de boog niet altijd gespannen kan staan zal het GVM ten gepaste tijde evenementen, uitstappen, diners – al dan niet bij kaarslicht – organiseren om de informele contacten tussen misdaadschrijvers te bevorderen.
Penningmeester Mark Scholliers (alias Marc Cave) wees erop dat ‘Meester van de Penningen” een wat dubbelzinnig begrip is en richtte een oproep tot collega’s en sympathisanten om die dubbelzinnigheid daadwerkelijk recht te trekken:
‘Meester van de Penningen’ een wat dubbelzinnig begrip. Op de eerste plaats omdat een penning een munteenheid is die vandaag niet veel meer voorstelt. Denk maar aan de Britse ‘penny,’ één honderdste van een pond. Geef toe, ‘Meester van de Ponden’ (Vlaamse of Britse), klinkt al een stuk indrukwekkender… Daarnaast veronderstelt de functie van penningmeester dat er geld in de koffers aanwezig is dat dient bemeesterd. Welnu, beste collega’s en medestaanders, die illusie moet ik doorprikken. De schatkist van het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs is leeg. En omdat we niet - zoals Big Brother - vlug vlug enkele gebouwen in de uitverkoop kunnen zetten en bovendien in de onmogelijkheid verkeren om een tiende penning te heffen, laat staan een bank te overvallen (al ontbreekt het ons wat dat betreft zeker niet aan fantasie...), sta ik hier voor u in mijn virtuele blootje. Ik doe hierbij dan ook een oproep, collega’s en sympathisanten, om massaal lid van onze vereniging te worden. Alleen zo en dankzij uw financiële steun, kunnen wij de doelstellingen van het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs - uw vereniging - proberen waar te maken. Ik herinner eraan dat misdaadauteurs een jaarlijkse bijdrage van 50 € betalen, terwijl dat voor sympathisanten 30 € is. […] Velen zien het spannende boek immers nog te vaak als een publicatie van tweede rang - weliswaar met meer body dan het stationsromannetje - maar eigenlijk toch ook thuishorend in de categorie panem et circenses, deel uitmakend van de vervlakking van het Vlaamse culturele landschap. Als Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs vzw willen we hiertegen strijden en de verdere erkenning en verspreiding van het thrillergenre promoten. […]
Om dit alles te bereiken, hebben wij niet alleen penningen nodig, maar ook ponden, euro’s en - waarom niet - gedevalueerde Amerikaanse dollars. Zelfs Thaise baht zijn welkom... Daarom hopen wij dat u, collega’s en sympathisanten, ons zult willen steunen.
Webmeester Roland van Wanrooy gaf vervolgens enige toelichting over de op til zijnde vernieuwing van www.misdaadauteurs.be, waar nota bene niet alleen de actualiteit op de voet gevolgd wordt, maar ook voortreffelijke columns, interviews en essays gepubliceerd worden.
Vice-voorzitter Ann van Loock kondigde voor 2009 een dag / nacht van de misdaadauteur aan.
Misschien dachten enkelen onder u bij het vernemen van dit genootschap: aha, de auteur komt uit zijn toren om samen met zijn lotgenoten een eilandje te vormen. Een soort van primitieve zelfhulpgroep waar ze al dan niet bij kaarslicht hun eigen lof en leed bezingen.
Ik hoop dat ondertussen duidelijk is geworden dat het Genootschap meer wil zijn. Niet alleen willen wij de diversiteit van ons genre bloot leggen aan de hand van onze website, niet alleen willen wij effectief aan ons schrijven schaven aan de hand van masterclasses.
Bovendien willen wij ook ons zogenaamde ‘eilandje’ openstellen voor een andere soort dan alleen de auteur. Er bestaat namelijk nog een groep van mensen die de auteur nauw aan het hart ligt. Met wie hij een haat-liefdeverhouding heeft. Ik heb het hier natuurlijk over: ‘de lezer’.
Daarom heeft het Genootschap een voorstel om in 2009 een nacht/dag van de misdaadauteur te organiseren. Om zo een mogelijkheid te creëren om teksten en auteurs op een andere manier bij zijn lezers te brengen. Niet via de normale weg, via het papier. Maar wel live, op een originele plaats. Met de gepaste entourage. Omdat dit een groot evenement is, hebben we besloten met deze activiteit niet nog dit jaar van start te gaan. Na overleg met boek.be werd een mogelijke datum vastgelegd: de kortste nacht, de langste dag: 21 juni. In de slipstream van de zomer van het spannende boek.
Klinkt dit nog vaag? Sta me toe enkele voorbeelden te geven:
Wat denkt u van het voorlezen van enkele spannende passages in de kluis van de Nationale Bank, in het uitgebreide riolennetwerk van een stad. Of ietsje meer geurvrij: samen in de cel met…
Het is niet alleen onze bedoeling het publiek zoveel mogelijk kennis te laten maken met zoveel mogelijk soorten spannende teksten. We willen hun ook een originele, bevreemdende locatie aanbieden. Met acteurs, met auteurs.
Begrijpt u nu waarom we deze activiteit in 2009 geplaatst hebben?
Dit vraagt goodwill van het locale toerisme, de overheidsdiensten, boek.be en zoveel meer. Zoveel regelingen, zoveel afspraken met als resultaat een parcours waaruit de lezer zelf een degustatiemenu kan samenstellen.
En het zijn net de ‘koks’ van deze ‘proevertjes’ die ik bij deze wil oproepen om mee in dit project te stappen. Het Genootschap zorgt voor de logistiek, maar is niets zonder haar auteurs.
Koks-auteurs aller landen, verenigt u voor 21 juni 2009.
Namens het bestuur werden tot slot Bob Mendes en – geheel onverwacht - Henri-Floris Jespers en Marie-Paule Andries door voorzitter Mieke de Loof gehuldigd.
In deze kring van liefhebbers van het misdaadgenre de eminente Vlaamse misdaadschrijver Bob Mendes voorstellen, zou hetzelfde zijn als Tom Boonen aan wielerfanaten voorstellen. Dat doen we niet.
We kennen Bob Mendes geen prijs toe voor zijn oeuvre want dat zou suggereren dat we denken dat hij fin de carrière is, dat hij ons niet langer meer zal vergasten op sterke misdaadromans van internationaal allure. Dat doen we dus ook niet.
Wél willen we Bob Mendes lauweren om zijn generositeit.
Beste Bob,
in 2002 stichtte je het Genootschap van Vlaamse Misdaadauteursen installeerde je, dankzij het mecenaat van Serge Muller, De Diamanten Kogel. Je beperkte je dus niet tot het schrijven en promoten van eigen misdaadromans, maar je nam ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid op. Je stelde je organisatorisch talent, dat onder meer sterk tot uiting kwam toen je voorzitter was van de bekende basketbalclub Antwerp Giants, ter beschikking van àlle Vlaamse misdaadauteurs. En omdat het uitzonderlijk is dat een succesvol schrijver een organisatie opricht voor álle misdaadauteurs - ook de mindere goden onder ons -, willen we je danken, Bob.
De tweede gast die we op dit plechtige moment in deze historische zaal graag willen eren is Henri-Floris Jespers.
Ik weet het, beste Henri, we overvallen je ermee. We kennen je bescheidenheid en weten dat je je liever op de achtergrond houdt, maar het moment is daar om je te ‘outen’. We vonden dat het toch maar eens gezegd moest worden: jij bent de stille kracht achter de herwaardering van het misdaadgenre in Vlaanderen.
Het internationaal colloquium van De Diamanten Kogelop 20 september 2007 in deBurenin Brussel, waar jij de grote bezieler was, is daarvan het bewijs. Dit schitterende colloquium heeft voor nieuwe zuurstof gezorgd. Bezielde misdaadschrijvers als Felix Thyssen en Charles den Tex, overtuigden iedereen ervan dat het verschil tussen ‘littérature blanche’ en ‘littérature noire’ allang vervaagd en opgelost is. Voor iedere rechtgeaarde schrijver of lezer draait immers alles om de vraag: is dit een goed of een slecht boek. In gelijk welk genre vind je goede en slechte boeken. Enkel in goede boeken gaat het, zoals onze collega Felix Thyssen het zo mooi verwoordde, om een taal die muziek is geworden en om een verhaal dat een symfonie is geworden.
Voor dit inspirerende colloquium van De Diamanten Kogel vzw, maar ook voor het promoten van het misdaadgenre tout court, dank, Henri.
Ten slotte, nu we het toch hebben over de harde werkers achter de schermen, danken we uit de grond van ons hart Marie-Paule Andries.
Beste Marie-Paule,
als secretaresse van De Diamanten Kogel vzwwas geen inspanning je te veel en geen werk te min om ons, misdaadauteurs, te promoten. Ook jij hebt je organisatorisch talent en je professionaliteit meer dan vijf jaar lang ingezet voor de organisatie van De Diamanten Kogelen daarvoor wil het vernieuwde Genootschap van Vlaamse Misdaadauteurs vzwje danken met de prachtige tekening die kunstenaar Jan Scheirs voor ons heeft willen maken: In lezen verzonken, perfect in zijn eenvoud.
&
De plechtigheid werd o.m. bijgewoond door Vlaamse en Nederlandse misdaadauteurs: Piet Baete, Benny Baudewyns, Patrick Bernauw, Toni Coppers, Ivo A. Dekoning, Bob Mendes, Freddy Michiels, Elisabeth Mollema, Max Moragie, Julie O’Yang, Raymond Rombout, Marc Sluszny, René Stevens, Dirk van de Walle, Roel Richelieu van Londersele en Agathe Wurth.
De Diamanten Kogel vzw was vertegenwoordigd door voorzitter Bob Lebacq, secretaris Marie-Paule Andries en bestuurslid Serge Muller, alsmede door juryleden Frank van den Auwelant, Henri-Floris Jespers, Geert Swaenepoel en Magali Uytterhaegen.
Voorzitter Katrien Ryserhove (zelf misdaadauteur) en Marc Hendrickx waren aanwezig namens de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen. Erik Vlaminck, voorzitter van de VAV (Vlaamse Auteurs Vereniging), had zich laten excuseren en was vertegenwoordigd door Isabelle Schoepen. Het Vlaams Fonds voor de Letteren was vertegenwoordigd door stafmedewerker Michiel Scharpé; boek.be door Patricia de Laet; crimezone.nl door Sandra Cnops en Nico de Muyt; AAA (Allied Authors Agency) door Kathy Note; boekensiteforum.net door Hans Devriendt.
Verder enkele uitgevers: René Bouman (Boekenplan), Leo de Haes (Houtekiet), Hilde van Oijstaeijen en Wim Urgel (Kramat); de romancier Joseph Pearce, medewerker van De Morgen, en thrillerkenner Chris Vandenbroucke, auteur van het naslagwerk Papieren Moorden– zonder natuurlijk René Broens, Jenny Mendes en Pruts Lantsoght (administratie CDR-Mededelingen) te vergeten.
